تور بانکی ایران در خلیج فارس

به گزارش “ایران اقتصادی”، به طوری که با نگاه ویژه به این کشورها نه تنها تجارت غیرنفتی ایران و صادرات رکوردهای جدیدی را به ثبت رسانده، بلکه در سایر حوزه‌های اقتصادی نیز منجر به تقویت همکاری‌ها شده است.

در همین راستا، در حوزه پولی و بانکی که اهمیت بسیار زیادی در دسترسی به بازار سایر کشورها دارد، رئیس کل جدید بانک مرکزی در یک تور بانکی به حاشیه خلیج فارس، گزینه‌های گسترش همکاری‌های بانکی با این کشورها را فراهم می‌کند.

برهمین اساس از 15 دی ماه تا روز گذشته محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی دو سفر به کشورهای مهم و تأثیرگذاری مانند قطر و امارات متحده عربی داشته که موضوع اصلی آن توسعه همکاری‌ها در حوزه پولی و بانکی است.

این سفرها که با حمایت و مشارکت وزارت امورخارجه کشورمان نیز در حال انجام است، ضمن اینکه به دیپلماسی بانکی کشور تحرک داده است، آثار مثبتی نیز به دنبال خواهد داشت.

در نخستین دور از این تور بانکی، رئیس کل بانک مرکزی در 15 دی ماه در دوحه به دیدار همتای قطری خود رفت و روز گذشته نیز امارات متحده عربی مقصد دومین سفر رئیس کل بود.
آغاز دیپلماسی منطقه‌ای در حوزه پولی و بانکی

در همین خصوص روز 15 دی ماه دیدار رئیس کل بانک مرکزی با همتای قطری خود آغازگر دیپلماسی منطقه‌ای در حوزه پولی و بانکی جمهوری اسلامی بود.

رئیس‌کل بانک مرکزی به منظور توسعه و تقویت ارتباطات و مناسبات پولی و بانکی با کشورهای حاشیه خلیج فارس، در صدر هیأتی تخصصی در این روز وارد دوحه پایتخت قطر شد.

فرزین در این دیدار که معاون اقتصادی وزیرامورخارجه کشورمان نیز وی را همراهی می‌کرد، با شیخ بندر بن محمد آل طحانی رئیس‌کل بانک مرکزی قطر بر توسعه همکاری‌ها و ارتباطات پولی و بانکی میان تهران و دوحه تأکید کرد.

وی با تأکید بر چشم‌انداز مثبت مناسبات اقتصادی ایران و قطر تأکید کرد: با افزایش همکاری‌های پولی و بانکی میان دو کشور به همراه در دستور کار قرار دادن پیمان‌های پولی دو و چندجانبه قطعاً به اهداف پیش‌بینی شده در مناسبات تهران- دوحه خواهیم رسید.

همچنین در این دیدار رئیس‌کل بانک مرکزی قطر برعلاقه‌مندی این کشور برای افزایش مناسبات بانکی و پولی با ایران تأکید کرد و گفت: توسعه مناسبات بانکی با جمهوری اسلامی ایران جزو اولویت‌های اصلی ماست و این همکاری‌ها قطعاً به نفع دو کشور خواهد بود.

وی تصریح کرد: از هر ابزاری برای تعمیق و افزایش همکاری‌ها و مناسبات بانکی و پولی بین قطر و ایران استفاده خواهیم کرد. افزایش تبادلات و همکاری‌های پولی و بانکی ایران با کشورهای حاشیه خلیج فارس در دستور کار جدی بانک مرکزی قرار دارد.
مقصد دوم، امارات متحده عربی

همچنین روز گذشته در ادامه دیپلماسی منطقه‌ای کشور در حوزه پولی و بانکی، دیدار و گفت‌و‌گو با رئیس‌کل بانک مرکزی امارات متحده عربی و دیگر مقامات این کشور همسایه در جهت تقویت مناسبات اقتصادی و افزایش همکاری‌های پولی و بانکی جمهوری اسلامی ایران و امارات متحده عربی از برنامه‌های فرزین رئیس‌کل بانک مرکزی در سفر به ابوظبی بود.

بر اساس این گزارش، تسهیل روابط پولی و بانکی با امارات متحده عربی، تأمین منابع لازم برای تجارت تجار ایرانی در این کشور و مذاکرات فنی پولی در خصوص تطابق نظام ارزی و تجاری، از اهداف اصلی سفر رئیس‌کل بانک مرکزی به امارات به شمار می‌رود.

توسعه و تقویت ارتباطات و مناسبات اقتصادی، پولی و بانکی با کشورهای حاشیه خلیج فارس در دستور کار جدی رئیس‌کل بانک مرکزی قرار دارد.گفتنی است، معاون اقتصادی وزارت امورخارجه و مدیران عامل بانک‌های صادرات، سپه، پارسیان و معاون بین‌الملل بانک ملی نیز در این سفر رئیس کل بانک مرکزی را همراهی می‌کردند.

گسترش همکاری‌های بانکی از شمال خزر تا جنوب خلیج فارس

در حالی رئیس کل جدید بانک مرکزی دور جدید دیپلماسی منطقه‌ای در حوزه پولی و بانکی را آغاز کرده که پیش از این نیز تلاش‌هایی برای همکاری بانکی با برخی کشورهای منطقه از جمله روسیه در دستورکار بوده است.

بر پایه این گزارش، با افزایش تحریم‌های ظالمانه اروپا و امریکا علیه روسیه و ایران، تهران – مسکو همکاری دوجانبه در خصوص سیستم پرداخت جایگزین سوئیفت را آغاز کرده‌اند.

به گزارش ایرنا، تارنمای مؤسسه تحقیقاتی جیمزتاون آذرماه امسال در خصوص همکاری‌های بانکی ایران و روسیه و تلاش دو کشور در جهت استقلال از سیاست‌های استعماری غرب نوشت: در ژانویه ۲۰۲۲، ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران برای گفت‌و‌گو در مورد مسائل پولی و بانکی میان روسیه و ایران وارد مسکو شد و دو طرف با رفع موانع تجاری موافقت کردند تا تجارت میان کشورها به ۱۰ میلیارد دلار در سال افزایش یابد.

رئیسی در مدت اقامت خود در روسیه گفت که مسکو و تهران در مورد اقداماتی با هدف به چالش کشیدن سلطه دلار امریکا و ادامه تجارت میان روسیه و ایران با ارزهای ملی خود نیز توافق کردند.

یک ماه پس از این نشست، تحریم‌های گسترده غرب علیه مسکو در پاسخ به حمله نظامی روسیه به اوکراین در ۵ اسفند اعمال شد. در حالی که ایران پیش از این یکی از تحریم‌شده‌ترین کشورهای جهان بود، حمله به اوکراین، روسیه را هم وارد جریان تحریم‌های ظالمانه کرد.

در همین راستا، رئیس کل سابق بانک مرکزی ایران، پس از مذاکرات مفصل با الکساندر نواک، رئیس کل بانک مرکزی روسیه، در ۱۸ تیر امسال در مسکو، موضوع استفاده از ارزهای ملی را یکی از موضوعات مورد بحث دانست.

هنگامی که ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در ژوئیه ۲۰۲۲، در اولین سفر رهبر کرملین به خارج از اتحاد جماهیر شوروی پس از حمله مسکو به اوکراین، از تهران بازدید کرد، آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب تأکید کردند که «دلار امریکا باید به تدریج از تجارت جهانی خارج شود و این امر می‌تواند رخ دهد، به تدریج انجام می‌شود.» در همان روز، در اقدامی نمادین، معاملات با روبل روسیه و ریال ایران در بورس ارز ایران انجام شد که اولین معامله در ۱۹ جولای با ۳ میلیون روبل (۴۸۰۰۰ دلار) انجام شد.

در این شرایط، روسیه تصمیم به توسعه یک سیستم مبادلات بین بانکی ملی به نام سیستم پیام‌رسانی مالی بانک روسیه (SPFS) گرفت که برای اولین بار در سال ۲۰۱۴ برای جایگزینی سوئیفت پیاده‌سازی شد.

یکی دیگر از گام‌های مهم ایران و روسیه در توسعه همکاری‌های مالی و بانکی خود، توافق برای ادغام سیستم پرداخت میر روسیه و سیستم بانکی شتاب ایران است.

روسیه در سال ۲۰۱۴ علاوه بر ایجاد یک سیستم مالی مستقل از سوئیفت، سیستم میر را به عنوان راهی برای غلبه بر هرگونه مسدود شدن احتمالی پرداخت‌های الکترونیکی از سیستم‌های طراحی شده توسط کشورهای غربی، مانند ویزا یا مسترکارت، ایجاد کرد. ایران نیز در سال ۱۳۸۱ سیستم بانکی شتاب را با این هدف تأسیس کرد.

دوسوم تجارت ایران با کشورهای حاشیه خلیج فارس است

کارشناس مسائل اقتصادی گفت: استفاده از ارز ملی در روابط تجاری موضوع بسیار مهمی به حساب می‌آید که سفر رئیس کل بانک مرکزی به قطر می‌تواند خط‌ شکن آن باشد.

به گزارش ایبنا، حسین رویوران، کارشناس سیاسی جنوب غرب آسیا درباره تأثیر پولی و مالی سفر رئیس کل بانک مرکزی به کشور قطر گفت: سیستم بانکی مهم ترین ابزار اقتصادی به حساب می‌آید و امریکا هم بیشترین فشار را در همین قسمت به ایران وارد کرده، بنابراین ایجاد راه‌هایی برای دور زدن تحریم‌ها از طریق توافقات جدید با کشورهای منطقه لازم و ضروری است؛ بخصوص آنکه مبادلات سالانه ایران با شیخ نشینان خلیج فارس بیش از ۳۰ میلیارد دلار است و حدود دوسوم از ۴۸ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی کشور با این منطقه انجام می‌شود.

وی در ادامه اضافه کرد: تعریف راه‌های مالی، مبادله و استفاده از ارزهای ملی در این‌گونه روابط موضوعات بسیار مهمی محسوب می‌شود که رئیس کل بانک مرکزی در سفر به قطر می‌تواند آنها را پیگیری و به گونه‌ای خط‌ شکنی کند و راه را برای گسترش مبادلات جدید هموار سازد.

گسترش مبادلات مستلزم حذف موانع است، ایجاد یا پیشنهاد راه حل‌هایی برای عبور از آنها مهمترین وظایف بانک مرکزی است که به کل اقتصاد کشور از این طریق کمک خواهد شد.