به گزارش “ایران اقتصادی”، ذخیرهسازی انرژی با هدف استفاده در فصول سرد سال، روشی مهم و در عین‌حال کارساز برای کشورهای تولید کننده انرژی است. از ذخیرهسازی انرژی به عنوان یک راه‌حل آزموده شده در دنیا برای کنترل «پیک مصرف گاز» یاد می‌شود.
با اجرای ساختن این روش، در ماه‌های گرم سال که مصرف گاز پایین بوده، گاز مازاد در مخازن ذخیره می‌شود و در ماه‌های سرد سال که مصرف به اوج می‌رسد، گاز ذخیره شده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آیا عدم سرمایه‌گذاری مناسب در زمینه ذخیرهسازی انرژی درسال‌های قبل برناترازی گاز در شرایط فعلی تأثیرگذار بوده است؟
برای پاسخ گفتن به این موضوع باید میزان ذخیرهسازی در کشورهای دیگر هم مورد بررسی قرار گیرند.
گفته می‌شود که در سال‌های قبل، ظرفیت ذخیرهسازی در کشورهای اروپایی به طور میانگین ۲۲ درصد از گاز مصرفی، روسیه ۱۹ درصد، امریکا ۱۶ درصد ترکیه ۷ درصد و در ایران تنها ۱.۷ درصد بوده است.
به نظر می رسد که با وجود پتانسیل بالا در میزان ذخیرهسازی اما این امر در دولت قبل چندان جدی گرفته نشده است.
برای بررسی تاثیرات ذخیرهسازی در تامین به موقع انرژی در کشور، گفت‌و‌گویی با مهدی حیدری، مدیرعامل شرکت نفت مناطق مرکزی ایران انجام شده که از نظر می‌گذرد:
شرکت نفت مناطق مرکزی درسال 77 تأسیس شده و تحت عنوان شرکت فرعی شرکت ملی نفت ایران فعال است.
یکی از مشکلات شرکت‌های نفتی، وجود طرح‌های سنواتی بوده که تأثیرات منفی بر روند فعالیت شرکت‌ها گذارده، در شرکت شما برای رفع این مشکلات چه اقداماتی طرح‌ریزی شده است؟
طرح‌های سنواتی در همه شرکت‌ها وجود دارند از جمله در شرکت نفت مناطق مرکزی ایران، در واقع تعداد زیاد طرح‌های سنواتی در این شرکت در سال‌های گذشته تأثیرات منفی خود را گذارده زیرا این طرح‌های سنواتی بر روند تولید نفت و گاز این شرکت در سال‌های گذشته تأثیرگذار بوده است.
بنابراین از زمان از حضور بنده در این شرکت، تعیین تکلیف این طرح‌ها در شورای حقوقی شرکت در دستور کار ویژه قرار گرفته است.
برخی از این طرح‌ها را می‌توان در گفت‌و‌گوی با پیمانکاران تعیین تکلیف کرد که در حال حاضر تعدادی از این طرح‌ها تعیین تکلیف شده و پرونده آنها بسته هم شده است.
تعداد دیگری از طرح‌های سنواتی شرکت به شورای حل اختلاف ارجاع می‌شود زیرا طرفین مختار هستند تا در شورای حل اختلاف سرنوشت پرونده را دنبال کنند.
مدل آخر اینکه، هیچیک از روش‌های گفت‌و‌گو به نتیجه نمی‌رسدکه در این صورت، طرفین به سمت شکایت می‌روند.
واقعیت این است که از زمان حضور بنده حدود یک سوم طرح‌های سنواتی پس از پیگیری‌های مستمر به سرانجام رسیده است.
شرکت نفت مناطق مرکزی ایران پیش از حضور جنابعالی چه چالش‌های مهمی داشته است؟
اولین مشکل در این شرکت، بی‌توجهی به سرمایه انسانی بوده که نشان می‌دهد در دولت قبل در زمینه توجه به نیروی انسانی عملکرد بسیار ضعیفی وجود داشته که این مشکل با جدیت پیگیری شدکه در این مسیر اصلاح ساختار هم صورت گرفت.
همین پیگیری‌ها باعث شد تا شرکت از روزمرگی و کم رمق بودن رها شده و به یک شرکت پویا و فعال تبدیل شود.
نکته بعدی اینکه، این شرکت فقط در قالب یک شرکت بهره بردار صرف فعال بوده و هیچ اقدام توسعه‌ای انجام نداده بود، در حالی که طبق اساسنامه، این شرکت باید در زمینه توسعه‌ای هم فعالیت می‌کرده است.
به عبارت ساده‌تر، این شرکت در دولت قبل، به هیچ عنوان فعالیت توسعه‌ای نداشته و در سایه و انزوا بوده که این بخش مهم در دولت سیزدهم در شرکت نفت مناطق مرکزی ایران فعال شده است.
اشکال مهم دیگر واگذاری بخش ذخیرهسازی به شرکت ملی گاز در دولت قبل بود که یک اقدام بسیار اشتباه بوده که باید ذخیرهسازی به بالادست باز گردد.
در زمینه ذخیره سازی، یکی از دغدغه‌های شرکت نفت مناطق مرکزی ایران آماده‌سازی چاه های سراجه و شوریجه بوده است.
تبعات منفی واگذاری مخازن ذخیرهسازی سراجه و شوریجه به شرکت ملی گاز در دولت قبل چه بود؟
ذخیرهسازی یک فعالیت و روند راهبردی در تمام شرکت‌های نفتی دنیا است و ایران هم به لحاظ ساختار منابع نفت و گاز بشدت در این زمینه، جای رشد دارد.
در واقع ذخیرهسازی در دولت قبل در جا زده و در شرایط فعلی حداکثر ذخیرهسازی در کشور حدود 28 میلیون متر مکعب در دومخزن شوریجه و سراجه بوده، در حالی که دستکم باید 10 درصد تولید کشور ذخیرهسازی شود.
تحویل مخازن ذخیرهسازی به شرکت ملی گاز ایران در زمان وزارت زنگنه بر نفت، یک تصمیم غلط و اشتباه بوده در حالی که باید این مخازن ذخیرهسازی تحت مدیریت شرکت ملی نفت باشد، چون شرکت ملی نفت است که فعالیت بالادستی انجام می‌دهد.
در واقع زنگنه، وزیر نفت سابق در این تصمیم اشتباه کارشناسی داشت وبه نظرمی رسد که با کارشناسان امر مشورتی هم نکرده بود.
همین تصمیم اشتباه باعث شد تا شرکت ملی گاز در دولت قبل هم سرمایه‌گذاری روی توسعه مخازن ذخیرهسازی نداشته باشد.
فراموش نکنیم که بخشی از ناترازی فعلی گاز درکشور در رابطه‌ای مستقیم با عدم توجه به ذخیرهسازی در وزارت نفت در دولت قبل بوده که آثار منفی خود را به اقتصاد کشور وارد کرده است.
هرچند که در دولت سیزدهم، وزیر نفت یک نگاه واقع بینانه به توسعه مخازن ذخیرهسازی داشته و معتقد است که بخش بالادستی (ذخیره سازی) باید به بخش بالادستی یعنی شرکت ملی نفت ایران باز گردد.
با توجه به ساختار شرکت نفت مناطق مرکزی، سهم این شرکت از تولید گاز کشور چه میزان است؟
سهم این شرکت از تولید گاز حدود 30 درصد است. در واقع بعد از شرکت نفت و گاز پارس، نفت مناطق مرکزی سهم مهمی در تأمین گاز داشته هر چند که باید گفت میزان مصرف گاز در کشور بشدت بالا است و تا زمانی که الگوی مصرف اصلاح نشود هر چقدر هم که میادین توسعه و افزایش یابند باز هم پاسخگویی به این حجم مصرف، ناممکن است.
مأموریت‌های جدید محوله به این شرکت در راستای طرح‌های توسعه‌ای، کدام طرح‌ها است؟
براساس مأموریت سازمانی به این شرکت در سال‌جاری، قرار شده تا 13 میدان و دو ایستگاه تقلیل فشار توسعه یابد که سرمایه‌گذاری مورد نیاز آن دستکم 3.6 میلیارد دلار است، هر چند که تا اکنون حدود 300 میلیون دلار تأمین منابع شده است.
با اینهمه، محدودیت‌ها باعث نشده تا روند کارها متوقف شود، بلکه با تلاش و پیگیری‌های دولت و وزیر نفت، در حال حاضر توسعه میادین مختلفی همچون سروستان و نفت شهر در دستور کار قرار گرفت و افزایش تولید نفت خام هم رقم خورد.
میادین در اختیار شرکت نفت مناطق مرکزی همچون میادین نفت و گاز پارس نیست، زیرا میادین در اختیار ما مستقل بوده و باید همه موارد در مناقصه مشخص شود که بر این اساس، با وجود پیگیری‌های مکرر، بستر افزایش تولید 10 میلیون متر مکعب در سال آینده و هم چنین 10 میلیون متر مکعب دیگر در دو سال آینده از هم اکنون فراهم شده که در صورت تحقق، گام بزرگ و مهمی در تأمین گاز کشور برداشته خواهد شد.
در عین حال، به دنبال مذاکرات با هلدینگ خلیج فارس، تفاهم 1.2 میلیارد دلاری با آنها هم به امضا رسید تا طرح‌های توسعه‌ای یکی پس از دیگری اجرایی شوند.
در زمینه اهداف توسعه‌ای تا چه میزان به نوسازی به اهداف رسیده‌اید؟
در زمینه افزایش تولید مجموع طرح‌هایی که در حال انجام بوده باعث خواهد شد تا معادل 5 فاز پارس جنوبی یعنی 130 میلیون مترمکعب به میزان گاز این شرکت اضافه شود.
در حال حاضر میزان تولیدات روزانه گاز این شرکت 245 میلیون مترمکعب بوده که با اجرای این طرح‌های توسعه میزان تولیدات به 370 میلیون متر مکعب در روز خواهد رسید.
در زمینه تولید نفت خام هم چندین غیر فعال وجود داشت که با تلاش های شبانه روزی وارد چرخه تولید شده است.
میزان تولید روانه نفت خام این شرکت 153 هزار بشکه بوده که پتانسیل تولید تا مقدار 250 هزار بشکه در روز هم وجود دارد.
هر چند که حدود 45 هزار بشکه نفت خام هم در ماه های آینده به ظرفیت تولید این شرکت اضافه خواهد شد.
چرا صنعت نفت با وجود تجربه‌های قبلی درتامین منابع مورد از طریق اوراق مشارکت ورود نمی‌کند؟
انتشار اوراق مشارکت یک اقدام بسیار مهم وراهبردی برای تأمین منابع در صنعت نفت است، در دولت دوم احمدی‌نژاد توسعه پارس جنوبی نیاز تزریق منابع مالی بود که با انتشار اوراق مشارکت، حدود 30 میلیارد دلار منابع تازه وارد طرح‌ها شد در حالی که اگر در ان زمان چنین اقدامی صورت نمی‌گرفت، همچنان بسیاری از طرح‌ها معطل سرمایه‌گذار خارجی مانده بود و عدم النفع بسیاری سنگنین به اقتصاد کشور و صنعت نفت تحمیل شده بود.
در حال حاضر هم پتانسیل خوبی برای انتشار اوراق وجود دارد، هرچند که باید روی آگاهی مردم و سرمایه گذاران در زمینه توسعه صنعت نفت هم تبلیغات کرد، چون عمده مردم شناخت زیادی از توسعه میادین نفت و گاز ندارند، بنابراین این عدم شناخت، فرصت سرمایه‌گذاری را در مردم کاهش می‌دهد در حالی که اگر اطلاع رسانی درستی از جذابیت‌های سرمایه‌گذاری در صنعت نفت صورت گیرد به طور قطع هجوم سرمایه‌های خرد به این سمت جدی تر خواهد شد.
عرضه نفت خام در بورس تا چه میزان بر توسعه صنعت نفت و بازار سرمایه تأثیرگذار است؟
عرضه نفت خام و سهام مجموعه صنعت نفت در بورس قطعاً بر جذابیت بازارسرمایه تأثیرگذار خواهد بود. به عبارتی می‌توان با عرضه نفت در بورس هم بر عمق دهی بازارسرمایه کمک کرد و هم به جذب سرمایه در صنعت نفت زیرا نفت همواره جذاب و سود ده است.
تمام حقوق برای «ایران‌اقتصادی» محفوظ بوده و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است