پیش‌بینی قطع واردات آرد نان در سال آینده

به گزارش “ایران اقتصادی”، گندم به عنوان اساسی ترین محصول کشاورزی تولید شده در سراسر جهان مطرح می شود، از این رو تامین آن در هر کشوری می تواند ضامن و بقای امنیت غذایی آن کشور باشد، به همین دلیل می توان گفت تامین این محصول از طریق تولید و واردات از اهمیت بسزایی برخوردار است.

در سال گذشته میزان تولید گندم با کاهش 5 میلیون تنی نسبت به سال 1399 به 8 میلیون تن رسید، به همین دلیل میزان واردات این محصول به 7 میلیون و 75 هزار تن و به ارزش 2 میلیارد و 487 میلیون دلار رسید، اما در سال زراعی گذشته (1401-1400) به دلیل افزایش 130 درصدی قیمت خرید تضمینی گندم در کشور میزان تولید گندم با وجود خشکسالی گسترده در کشور با افزایش 3 میلیون و 500 هزار تنی روبه رو شد و به 11 میلیون و 500 هزار تن رسید.

از این میزان تولید گندم در سال زراعی گذشته وزارت جهاد کشاورزی 7 میلیون و 500 هزار تن آن به صورت خرید تضمینی و خرید توافقی از کشاورزان برای تامین آرد خبازی های سراسر کشور خریداری کرد این در حالی است که دولت قبل با پایین نگه داشتن نرخ خرید تضمینی این کالای اساسی تنها 4 میلیون و 700 هزار تن گندم از کشاورزان خریداری کرده بود.

از طرف دیگر یک میلیون و 200 هزار تن از این کالای اساسی نیز به صورت بذر هر ساله مصرف می شود به طوری که در سال زراعی گذشته 400 هزار تن در قالب بذر لیبل دار توسط دولت و بخش خصوصی خریداری و 800 هزار تن از این گندم توسط کشاورزان برای بذر خود مصرفی سال آینده نگه داری شد.

2 میلیون تن از گندم تولید شده کشاورزان نیز توسط واحدهای صنف و صنعت (کارخانجات ماکارونی، قنادی ها، صنایع بیسکوییت، شیرینی و شکلات) خریداری و مصرف و مابقی 800 هزار تنی گندم تولید شده در کشور در روستاها و مناطق عشایری برای پخت نان نگه داری می شود.

با این حال با توجه به بحران امنیت غذایی در سراسر جهان به دلیل خشکسالی و جنگ اوکراین و روسیه به عنوان دو تامین کننده بزرگ غلات جهان ضرورت داشت تا برای ذخایر استراتژیک کشورمان همچنان مبادرت به واردات این کالای اساسی و قوت غالب مردم کند، به طوری که در 8 ماهه نخست سال جاری بیش از 3 میلیون تن گندم وارد کرده تا ذخایر انبارهای کشور مملو از گندم باشد و کشورمان با هیچ گونه مشکلی در تامین قوت لایموت مردم مواجه نباشد.

با توجه به تحولات جهانی لزوم واردات کافی این محصول بیش از پیش احساس می شود که با توجه به ظرفیت سیلوهای سراسر کشور می توان تولید و واردات این محصول را مدیریت و برای سالیان آینده ذخیره کرد.

تحقق این مهم به این امر بر می گردد که در کنار واردات طی دو سال زراعی اخیر وزارت جهاد کشاورزی در دولت سیزدهم علاوه بر سیاست های قیمتی همچون افزایش 8 هزار تومانی قیمت گندم (از 5 هزار تومان سال به 13 هزار تومان) در دو سال اخیر با اتخاد سیاست های غیرقیمتی همچون کاهش 50 درصدی نهاده های کشاورزی (کود و سم) و کشت قراردادی را در دستور کار قرار داده است، به همین دلیل کشورمان طی یک سال اخیر به سمت خودکفایی در تولید این محصول رفته و پیش بینی ها حاکی از آن است که با استقبال کشاورزان از کشت این کالای اساسی، کشورمان در سال زراعی جاری که از مهرماه 1401 شروع شده به خودکفایی در تولید گندم برسد.

نیاز سالانه کشور به تامین گندم

سهراب سهرابی؛ مجری طرح گندم وزارت جهاد کشاورزی در گفتگو با روزنامه ایران در خصوص نیاز سالانه کشور به تامین گندم اظهار کرد: برای رسیدن به خودکفایی در تولید گندم کشورمان باید به عدد 13 میلیون و 500 هزار تن تولید این محصول برسیم به طوری که نیاز نانوایی های کشور به گندم برای پخت انواع نان ها حدود 10 میلیون تن، نیاز مصرفی واحدهای صنف و صنعت 2 میلیون تن، نیاز مصرفی بذر کشور یک میلیون و 200 هزار تن و مابقی مربوط به عشایر و روستائیان است.

وی اظهار کرد: طبق نظر شورای پدافند غیرعامل کشور و شورای امنیت ملی نیز باید 3 میلیون تن گندم برای ذخایر استراتژیک در انبارهای کشور موجود باشد.

واردات 3 میلیون و 100 هزار تن گندم در هشت ماه نخست سال

آمارهای گمرک در هشت ماه نخست سال نشان می دهد تاکنون 3 میلیون و 97 هزار تن گندم به ارزش یک میلیارد و 349 میلیون و 287 هزار دلار وارد کشور شده، این در حالی است که در هشت ماه نخست سال 1400 حدود 4 میلیون و 300 هزار و 102 تن گندم به ارزش یک میلیارد و 451 میلیون و 774 هزار دلار وارد کشور شده بود.

این آمار حاکی از آن است که واردات گندم در هشت ماه نخست سال جاری نسبت به بازه زمانی مشابه در سال گذشته به لحاظ وزنی کاهش 28 درصدی و به لحاظ ارزشی با وجود افزایش قیمت های جهانی در یک سال گذشته کاهش 7 درصدی را به خود دیده است.

طی این بازه زمانی امارات متحده عربی، انگلیس، ایتالیا، آلمان، ترکیه، سنگاپور، روسیه، قزاقستان، مکزیک، هلند و هنگ کنگ 11 مبدا وارداتی گندم ایران بوده اند.

دیگر نیازی به واردات گندم نداریم

عطااللّه هاشمی، رئیس بنیاد ملی گندمکاران با بیان اینکه کشت گندم در تمامی استان‌ها رو به پایان است، گفت: با توجه به کمبود بارندگی نسبت به متوسط دوره سالانه در مزارع دیم، وضعیت سبزینگی همانند سال گذشته نیست؛ اما وضعیت سبزینگی مزارع آبی خوب است.

وی گفت: بنابر پیش‌بینی سازمان هواشناسی امیدواریم که شرایط بارش در فصل زمستان و بهار مناسب باشد تا نیازی به واردات گندم برای تامین نان کشور نداشته باشیم.

هاشمی در ادامه تصریح کرد: با توجه به افزایش قیمت کودهای پتاسه و فسفاته، کشاورزان از آن‌ها استقبال زیادی نداشتند و همواره از کود اوره که منبع آن تولید داخل است، استفاده کردند.

رئیس بنیاد ملی گندمکاران گفت: با توجه به افزایش قیمت جهانی، کودهای فسفاته و پتاسه آن طور که باید و شاید کودهای پایه مصرف نشده است، اما با مصرف سایر کودها و ریزمغذی‌ها امیدواریم که افت تولید نداشته باشیم.

وی گفت: با توجه به خرید بیش از ۷.۵ میلیون تن گندم و واردات کسری نیاز کشور، مشکلی در تامین آرد نداریم. پیش‌بینی می‌شود که در صورت کاهش ضایعات نان و جلوگیری از قاچاق، سال آینده برای تامین آرد نان مورد نیاز، بی نیاز از واردات شویم.