به گزارش “ایران اقتصادی”، توسعه تولیدات کشاورزی و به ویژه افزایش تولید محصولات استراتژیک مثل غلات از جمله اولویت‌های دولت سیزدهم در حوزه اقتصاد بوده است و رسیدن تولید غلات ایران به مرز ۲۱ میلیون تن در سال زراعی ۱۴۰۱ نتیجه سیاست‌گذاری‌های دولت در این زمینه بوده است.
به طوری که طی یکسال اخیر دولت سیزدهم با افزایش قابل توجه قیمت خرید تضمینی گندم و حمایت از کشت دیگر محصولات کشاوزی توانسته میزان امنیت غذایی خود را با افزایش قابل توجهی روبرو کند و انبارها کشور پر از مواد غذایی و غلات باشد.
تولید 13 میلیون تن گندم در کشور
تولید گندم ایران به دلیل تعیین نرخ پایین خرید تضمینی توسط دولت قبل در سال زراعی 1400-1399 به 8 میلیون تن رسیده بود این در حالی است که دولت سیزدهم از ابتدای روی کار آمدن خود حمایت از کشاورزان و رسیدن به خودکفایی در تولید محصولات اساسی کشاورزی را در اولویت کاری خود قرار داد.
از این رو در سال زراعی 1401- 1400 با افزایش 130 درصدی، نرخ خرید تضمینی گندم از 5 هزار تومان به 11 هزار و 500 تومان افزایش یافت، همین امر سبب شد کشاورزان نسبت به کشت این کالای اساسی و قوت غالب مردم تمایل زیادی پیدا کنند به طوری که فائو اعلام کرده که تولید این محصول در سال زراعی گذشته به 13 میلیون تن رسیده؛ که این امر نشان دهنده رشد 63 درصدی تولید گندم در کشور است.
از طرف دیگر به دلیل غیرمنطقی بودن نرخ خرید تضمینی در سال زراعی 1400-1399 کشاورزان تنها 4 میلیون و 700 هزار تن گندم به دولت قبل فروخته بودند ولی قیمت منطقی نرخ خرید تضمینی گندم در سال زراعی گذشته سبب شد کشاورزان 7 میلیون و 500 هزار تن گندم به دولت بفروشند.
تولید برنج در کشور
بر اساس گزارش فائو تولید برنج در ایران نیز طی سال زراعی ۱۴۰۱ بالغ بر ۳٫۵ میلیون تن اعلام شده که این رقم ۲۰ درصد بیشتر از تولید ۲٫۹ میلیون تنی برنج ایران در سال زراعی ۱۴۰۰ بوده است.
با این حال با توجه به تولید 3.5 میلیون تن برنج در کشورمان در سال جاری و واردات بیش از یک میلیون تن از این کالای اساسی در سال جاری، انتظار می رود مشکلی در تامین این محصول وجود نداشته باشد.
از طرف دیگر وزارت جهاد کشاورزی با زهکشی اراضی کشاورزی سه استان شمالی کشور و کشت ارقام پربازده برنج در این استان ها به دنبال خودکفایی در تولید این محصول ارزشمند است.
انبارها کشور مملو از موادغذایی
فائو همچنین اعلام کرده است که ذخایر غلات ایران در این سال با افزایش یک میلیون تنی نسبت به سال گذشته به 12 میلیون و 770 هزار تن رسیده، این در حالی است که کل ذخایر غلات دنیا در سال ۲۰۲۲ بالغ بر ۸۵۷ میلیون تن برآورد شده که سهم ایران از این رقم حدود ۱٫۵ درصد محاسبه شده است.
با وجود تولید 13 میلیون تنی گندم در سال جاری اما با با توجه به بحران امنیت غذایی در سراسر جهان به دلیل خشکسالی و جنگ اوکراین و روسیه به عنوان دو تامین کننده بزرگ غلات جهان ضرورت داشت تا برای ذخایر استراتژیک کشورمان همچنان مبادرت به واردات این کالای اساسی و قوت غالب مردم کند، به طوری که در 7 ماه نخست سال جاری، شرکت بازرگانی دولتی 3 میلیون و 800 هزار تن گندم وارد کرده است تا ذخایر انبارهای کشور مملو از گندم باشد و کشورمان با هیچ گونه مشکلی در تامین قوت لایموت مردم مواجه نباشد.
با توجه به تحولات جهانی لزوم واردات کافی این محصول بیش از پیش احساس می شود که با توجه به ظرفیت سیلوهای سراسر کشور می توان تولید و واردات این محصول را مدیریت و برای سالیان آینده ذخیره کرد، به طوری که اخیرا وزیر جهاد کشاورزی اعلام کرده میزان ذخایر مواد غذایی در کشورمان نسبت به سال گذشته با افزایش 160 درصدی روبرو بوده است.
به نظر می رسد با توجه به ظرفیت 21 میلیون تنی سیلوها و انبارهای نگهداری غلات در ایران، هیچ گونه مشکلی برای تامین امنیت غذایی وجود نداشته باشد.
افزایش یک میلیون تنی تولید جو
تولید ذرت ایران در سال زراعی 2022 حدود یک میلیون و 300 هزار تن برآورد شده است به طوری که در سال زراعی جاری سطح زیر کشت ذرت دانه ای و علوفه ای از رقم 470 هزار هکتار امسال نیز فراتر رفته و پیش بینی ها حاکی از افزایش 25 درصدی تولید این محصول است.
از طرف دیگر تولید جو در ایران با افزایش یک میلیون تنی روبرو بوده است به همین دلیل در حال حاضر کشورمان به عنوان سیزدهمین تولیدکننده بزرگ جو در جهان شناخته می شود.
اجرای کشت قراردادی غلات برای خودکفایی غلات
دولت علاوه بر خرید منطقی و تضمینی محصولات کشاورزی و غلات، زه کشی اراضی کشاورزی در کشور قیمت نهاده های کشاورزی از جمله کود و سم را نیز 50 درصد کاهش داده است.
از طرف دیگر یکی از برنامه های دولت برای خوداتکایی در تولید محصولات اساسی کشاورزی از جمله گندم اجرای کشت قراردادی است که از زراعی گذشته تاکنون آغاز شده و امسال نیز قرار است در 5.2 میلیون هکتار از اراضی کشاورزی کشور اجرایی شود.
به طوری که در سال گذشته زراعی کشت قراردادی گندم در 260 هزار هکتار از اراضی کشاورزی کشورمان صورت گرفت به طوری که به صورت پایلوت این طرح در استان های خوزستان، کرمانشاه، فارس، گلستان، خراسان شمالی، هرمزگان، بوشهر، جنوب کرمان و سیستان و بلوچستان اجرا شد.
آخرین آمارها حاکی از آن است که تاکنون کشت قراردادی برنج 56هزار هکتار در سه استان شمالی (مازندران 26هزار هکتار، گیلان و گلستان هر کدام 15هزار هکتار) نهایی شده و وزارت جهاد کشاورزی به دنبال آن است تا افق 1404 نزدیک به 20درصد از اراضی کشاورزی را به زیر کشت قراردادی ببرد.
در همین خصوص پیش از این سید جواد ساداتی نژاد، وزیر جهاد کشاورزی در گفتگو با ایران اظهار کرد: کشت قراردادی بدون شک اثرات بسیار مثبتی برای افزایش تولید در واحد سطح خواهد داشت، به معیشت کشاورزان کمک شده، بذر اصلاح شده در اختیار آنان قرار داده می‌شود و کشت محصولات کشاورزی بیمه می‌شود به همین دلیل کشاورزان می‌توانند محصولات باکیفیتی تولید کنند زیرا کشاورز بر کشت خود تمرکز دارد. به عبارت دیگر می‌توان گفت هم مصرف‌کننده، هم دولت و هم کشاورزان با اجرای کشت قراردادی در سراسر کشور نفع خواهند برد.
وی خاطر نشان کرد: هم اکنون 40 درصد از تولید محصولات کشاورزی در سراسر جهان به وسیله کشت قراردادی انجام می‌شود، برخی کشورها نیز 90 درصد محصولات کشاورزی خود را با اجرای مدل کشت قراردادی تولید کرده‌اند، ولی در ایران تنها یک درصد از این تولیدات از این طریق حاصل می‌شود که انتظار داریم تا افق 1404 بتوانیم 20 درصد از محصولات کشاورزی خود را از طریق کشت قراردادی تولید کنیم.
تمام حقوق برای «ایران‌اقتصادی» محفوظ بوده و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است