به گزارش “ایران اقتصادی” با توجه به شرایط اقتصادی که کشور در آن قرار گرفته، تنظیم بودجه برای سال آینده کار دشواری خواهد بود. زیرا همانطور که برخی از مسئولان دولتی اعلام کرده اند ایران در حال حاضر در جنگ اقتصادی قرار دارد.
بنابراین زمانی که اقتصاد در چنین شرایطی قرار گرفته و از حالت طبیعی خود خارج شده، بودجه نمی تواند یک بودجه عادی باشد زیرا باید در آن تمام جوانب را در نظر گرفت.
حال اگر فشارهای تحریمی در سال جدید افزایش پیدا کند، شرایط اقتصاد شاید تغییرات جدی کند، از همین رو بودجه ای که برنامه ریزی می شود باید چنین شرایط را پیش بینی کرده و از مشکلات اقتصادی جلوگیری کند.
یکی از موارد مهم در بودجه توجه به تورم است که یکی از مهم ترین عوامل آن وجود کسری در بودجه سالانه است. زیرا اغلب دولت ها به علت مواجه شدن با چنین شرایط به ناچار اقدام به استقراض از بانک مرکزی می کنند که این امر به معنای چاپ پول و افزایش پایه پولی در کشور است.
این افزایش حجم نقدینگی سرانجام تورم را تحت تاثیر قرار داده و روند آن را افزایشی می کند. از همین رو کارشناسان و فعالان اقتصادی در خصوص برطرف کردن کسری بودجه، تنظیم بودجه ای مناسب و مهار تورم راهکارهای مختلفی را پیشنهاد می دهند.
مهدیه ضیائیان؛ دبیر کمیته کارآمدی برنامه بودجه در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با “ایران اقتصادی” افزود: با توجه به شرایطی که کشور در سال 1401 داشت، بودجه ای که سال گذشته دولت در نظر گرفته بود برنامه ریزی مناسبی داشت. اما امسال تنظیم بودجه با توجه به شرایط فعلی، کار بسیار دشواری است.
همچنین با توجه به اینکه اقتصاد ایران همیشه متکی به نفت بوده، در حال حاضر که در جنگ اقتصادی و اقتصاد تحریمی قرار گرفته ایم، با کسری بودجه بیشتری مواجه خواهیم بود. بنابراین دولت باید علاه برنامه ریزی مناسب، منابع درآمدی خود را نیز افزایش دهد.
یکی از راه های افزایش درآمد کشور، استفاده از بازار سرمایه است به طوری که دولت می تواند با برطرف کردن مشکلات مربوط به بورس این حوزه اقتصادی را فعال کرده و درآمد اقتصادی کشور را رونق بخشد.
از سوی دیگر، اقتصاد ما نیازمند مهیا کردن زیرساخت هایی در شهرهای مختلف است که پس از آماده سازی آن زیر ساخت ها در دوره های کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت آبادانی و درآمدزایی به همراه خواهد داشت.
استان های مرزی بهترین گزینه برای افزایش درآمد
وی اظهارداشت: در بررسی های مربوط به کسری بودجه مشخص شد برخی استان ها از نظر زیرساختی مشکلات قابل توجهی دارند که اگر آنها بر طرف شود می توان از آنها جهت تجارت بهره برده و درآمد کشور را دستخوش افزایش کرده تا بتوان کسری بودجه را جبران کرد.
در واقع برخی از استان ها در کشور هستند که به علت موقعیت جغرافیایی که در آن قرار گرفته اند می توانند در توسعه اقتصادی نقش مهمی را ایفا کنند. به طور مثال شهرهایی مانند کهگیلویه، خراسان جنوبی، کردستان و … از جمله آنها هستند که نیاز به زیر ساخت هایی همچون جاده، راه آهن و زیرساخت های عمرانی دارد.
اگر دولت زیر ساخت های استانی را کامل کند و در اجرای آن استان های مرزی را در اولویت قرار دهد می تواند از طریق آنها و با استفاده از موقیعتی که در آن قرار گرفته اند، درآمدهای ارزی کشور را افزایش دهد.
همچنین با کامل کردن زیرساخت های لازم می توانیم به بازار کالا، خرید، فروش و … دسترسی بیشتری داشته و حجم معاملات خود را افزایش دهیم.
تنظیم بودجه استان ها بر اساس عملکرد
در سال های گذشته، دیده شده که برخی از مدیران استان ها بودجه های سازمان مورد نظر را صرف فالیت های توسعه ای آن سازمان نکرده و آن را بر می گردانند و متاسفانه با تشویق مسئولین دولتی نیز روبرو می شدند.
در حالی که زمانی که بودجه ای به استانی تخصیص داده می شود، برای آن استان برنامه هایی نیز در نظر گرفته شده که باید با آن بودجه انجام دهد و مسئولین مربوطه پیگیر آن شوند که آیا این بودجه در راستای توسعه اقتصادی و آماده سازی زیر ساخت های برنامه ریزی شده صرف شده است یا خیر؟
و اگر صرف شده چه میزان بودجه برای انجام امور محوله اختصاص یافته؟ و آیا باید از سال های بعد بودجه بیشتری در اختیار آن استان گذاشت و یا اینکه بودجه تخصیص داده شده زیاد بوده و باید در سال های بعد بودجه کمتری به آن تخصیص داد؟
در واقع با چنین نظارتی، تخصیص بودجه به استان ها و افزایش بی دلیل آنها در سال های بعد بر اساس سنتی که وجود داشته حذف خواهد شد.
همچنین اهدافی که از تخصیص بودجه به استان ها در نظر گرفته شده اجرا خواهد شد و در شکوفایی اقتصادی نقش خواهند داشت. بنابراین زمانی که یک استان بودجه خود را دست نخورده باز می گرداند به این معنا است که هیچ اقدامی در راستای برنامه های در نظر گرفته شده در زمینه های مختلف زیر ساختی، اجرایی و عمرانی صورت نگرفته و اقدامی که منجر به رشد اقتصادی در کشور شود در آن استان رخ نداده است.
همچنین این کار نشان می دهد که آن استان نه تنها خود یک سال از اجرای برنامه های در نظر گرفته عقب مانده، بلکه برنامه هایی که در کشور مرتبط با آن و به صورت زنجیره وار قرار بود صورت گیرد نیز با یک سال وقفه مواجه خواهد شد.
از سوی دیگر برخی از نمایندگان بعد از تنظیم بودجه، با اعلام کم بودن بودجه استانی خود درخواست بودجه کمکی می کنند و پول بودجه به سمتی سرازیر می شود که توجیه اقتصادی قبلی را ندارد. علاوه بر آن، چنین اقدامی منجر به آشفتگی در برنامه ریزی های اقتصادی بودجه می شود.
برخی نهادهای موجود، نیازی به بودجه ندارند
یکی از دلایل شکل گیری کسری در این عرصه، بودجه ای است که به برخی از نهادها و ارگان ها تعلق می گیرد، در حالی که نیازی به بودجه با این حجم کلان ندارند. به طور مثال یکی از ارگان هایی که همه ساله به آن بودجه تعلق می گیرد شهرداری ها و دانشگاه ها هستند که بودجه ای که به آنها پرداخت می شود معمولا خروجی خاصی از نظر اقتصادی ندارد و در شکوفایی، توسعه اقتصادی و رشد اقتصادی نقش چندانی را ایفا نمی کنند.
از سوی دیگر چنین ارگان هایی به علت اینکه می توانند درآمد پایداری داشته باشند؛ بنابراین نیاز به بودجه بالایی ندارند. در واقع بخشی از بودجه به ارگان هایی تعلق می گیرند که موازی هم بوده و یا اینکه به تنهایی توان داشتن درآمد پایداری را دارند.
به طور مثال بخش هایی همچون همیاری شهرداری، دانشگاه ها، بنیاد مستضعفین و … از جمله بخش هایی هستند که نه تنها با هم به صورت موازی کار می کند، بلکه توانایی ایجاد درآمد پایدار برای خود را نیز دارا هستند. از سوی دیگر این نهادها با توجه به همسو بودن کار خود می توانند یکدیگر را تکمیل کرده و به فعالیت بپردازند.
به طور مثال سازمان مستضعفین می تواند با بنیاد برکت و مسکن همکاری کرده و ساخت و سازهای خود را انجام دهد. زیرا بودجه ای که به ارگان های همسو و موازی سرازیر می شود منجر به افزایش هدر رفت آن خواهد شد.
اگر نگاه دقیقی به نهادها، ارگان ها و شرکت هایی که به آنها بودجه تعلق می گیرد کنیم به راحتی برخی از آنها را می توان با هم اقدام کرد و نیاز به بودجه کلان جداگانه ای ندارند.
تمام حقوق برای «ایران‌اقتصادی» محفوظ بوده و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است