به گزارش “ایران اقتصادی” معادن در اقتصاد یکی از مزیت های هر کشوری محسوب می شود زیرا مواد معدنی و یا محصولات نشات گرفته از آن را سایر کشور ها نیاز داشته و خریداری می کنند. اما براساس اظهارات کارشناسان، این معادن و مواد خام آن چندان در رشد اقتصادی کشورها موثر نیستند و کشورها برای دستیابی به سود و ایجاد رشد اقتصادی باید محصولاتی با ارزش افزوده بالا تولید و به بازار عرضه کنند.
در واقع دولت ها باید این مواد معدنی را در زنجیره تولید قرار داده و محصول نهایی را تولید کنند تا برای آنها سود آور باشد.
در همین راستا امیر علی سیف الدین در گفتگو با “ایران اقتصادی” عنوان کرد: معادن در اقتصاد کشور نقش پْر رنگی ندارند، به طوری که در کشورهای دیگر نیز بیشترین سهم معادن در اقتصاد کشور یک درصد است. زیرا سهم آنها از تقاضا بسیار پایین است، مگر اینکه در زنجیره تامین قرار بگیرند. از سوی دیگر نبود یک یا چند ماده معدنی در کشور نیز می تواند مشکلات متعددی را ایجاد کند. با چنین شرایطی شاید در یک زمان کوتاه بتوان در اقتصاد کشور از آن بهره برد و اما به صورت دائم و جدی نمی توان آن را در نظر گرفت.
وی افزود: این امر در کشورهای توسعه یافته نیز صدق می کند به طوری که هر چه کشورها به سمت دانش بنیان شدن حرکت می کنند سهم بخش های معدن و کشاورزی آنها از اقتصاد روند نزولی به خود می گیرد. زیرا با توجه به علم و دانش بالایی که در این کشورها شکل گرفته، حتی برای استخراج نیز شغلی ایجاد نمی شود. زیرا ماشین های مجهز، به صورت مکانیزه و در طی 24 ساعت شبانه روز کار استخراج را انجام می دهند و تنها کارکنان از راه دور آنها را کنترل می کنند.
رئیس امور آموزش عالی تحقیقات و فناوری سازمان برنامه و بودجه کشور ادامه داد: بنابراین معادن که آخرین مرحله آنها استخراج است نمی توانند اورده چندانی برای اقتصاد یک کشور داشته باشند. اما اگر مواد معدنی بعد از استخراج وارد کارخانجات و بخش صنعت شود می تواند منجر به ایجاد شغل و درآمد برای کشور شود.
در واقع اگر نگاه زنجیره ای به این امر داشته باشیم و بجای خام فروشی اقدام به فروش محصول نهایی کنیم، ارزش افزوده ایجاد کرده و سود بیشتری برای کشور کسب خواهیم کرد. در واقع هر چه خالص سازی و تنوع سازی بیشتری در این عرصه صورت گیرد، ارزش آن ماده معدنی چند برابر خواهد شد. اما در خصوص خام فروشی مواد معدنی باید گفت کشورهای جهان سومی و توسعه نیافته که دارای سطح سواد و دانش پایینی هستند بیشتر بهره مند می شوند.
سیف الدین گفت: در حوزه معدن دو عامل مهم رقابتی وجود دارد که یکی کشورهایی هستند که معادن آنها نزدیک دریا قرار گرفته و دوم کشورهایی که دارای شرکت های دانش بنیان بوده و ماشین آلات مجهز کار استخراج این معادن را انجام می دهند. زیرا در هر دو مورد قیمت مواد معدنی استخراج شده پایین است.
در اولی به علت حذف هزینه حمل و نقل تا دریا و در دومی به دلیل برداشت مداوم و 24 ساعته از معادن با استفاده از ماشین آلات مجهز قیمت تمام شده مواد معدنی استخراج شده بسیار پایین خواهد بود. به طوری که در هر دو گروه از این کشورها حدود 20 تا 25 درصد قیمت تمام شده مواد معدنی نسبت به سایر کشورها ارزان تر است، از همین رو شرایط رقابت برای کشورهای دیگر بسیار سخت خواهد بود. از سوی دیگر میزان سرمایه گذاری خارجی در حوزه معدن برای این کشورها نسبت به سایر کشورها بسیار قابل توجه است.