انتقال محاسبه مالیات از تراکنش به مجموع درآمد

اما چه عواملی در فرار مالیاتی در کشور ما نقش دارد و باید چه مواردی را دولت در دستور کار قرار دهد تا فرار مالیاتی کاهش یابد؟ کارشناس اقتصادی و امور بانکی اعتقاد دارد نبود فرهنگ پرداخت مالیات در کشور از سوی مردم، نبود رضایتمندی از خدمات در قبال پرداخت مالیات و … همه در فرار مالیاتی دخیل هستند.

بهاء‌الدین حسینی هاشمی؛ کارشناس امور بانکی معتقد است کشورهایی که در گرفتن مالیات از مردم و به خصوص فعالان اقتصادی موفق عمل کرده اند و فرار مالیاتی ندارند، به این دلیل است که فعالان اقتصادی از میزان مالیاتی که در قبال سود دولت از آنها می گیرد و همچنین از خدماتی که در قبال پرداخت مالیات از دولت می گیرند، رضایت دارند.

حسینی هاشمی با بیان اینکه فعالانی که صادرات مواد خام دارند سرویس و خدمات به مردم ارائه می دهند از این رو پرداخت مالیات به آنها فشار نمی آورد، به «ایران اقتصادی» گفت: این در حالی است که  این رضایتمندی در مردم ما وجود ندارد. وقتی مردم مشاهده می کنند که در قبال مالیاتی هم که به دولت پرداخت می کنند ولی خدمات مناسب و خوبی مانند فضای سبز، کارهای عمرانی شهری، درمان، محیط زیست، تحصیل و … را از دولت دریافت نمی کنند؛ بنابراین آنهایی که می توانند از پرداخت مالیات فرار می کنند ولی اگر در قبال پرداخت مالیات مردم خدمات خوبی را دریافت کنند مالیات را با رضایتمندی پرداخت می کنند و خود را در اداره کشور سهیم می دانند.

این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه فرهنگ پرداخت مالیات نیز در مردم و فعالان اقتصادی کشورهایی که نرخ بالای مالیاتی پرداخت می کنند، جا افتاده است، افزود: این در حالی است که دولت سال ها کشور را با پول نفت، فروش مواد خام و … اداره می کرد و از مردم مالیات دریافت نمی کرد، از این رو مردم ما سال ها بود که به علت درامد بالای نفت، مالیات پرداخت نمی کردند از این رو فرهنگ پرداخت مالیات هم در کشور ما جا نیفتاده و وجود ندارد، از این رو مردم رغبتی به پرداخت مالیات نشان نداده و از پرداخت آن فرار می کنند.

وی در ادامه بین کرد: دولت سازو کار درستی را نیز برای اخذ مالیات در کشور از مردم و فعالان اقتصادی تعریف نکرده است. به عنوان مثال تمام مردم یعنی افراد حقیقی و حقوقی باید دارای کدمالیاتی باشند و از ان هم استفاده شود. به عبارتی وقتی مردم سرویسی می گیرند باید کدمالیاتی هم ارائه دهند. البته این موضوع در زمینه افراد حقوقی اجرایی شده، ولی در زمینه افراد حقیقی این مساله رعایت نشده است.

به گفته حسینی هاشمی، دولت باید درامدها را نیز به صورت دقیق شناسایی کند و تعداد تراکنش ها و گردش مالی راه درستی برای شناسایی درامدها نیست و دولت باید مالیات را از سود درامدها دریافت کند. به اعتقاد این کارشناس مسائل بانکی، نظام حسابرسی دقیقی نیز نداشته و از این رو کنترلی هم بر میزان درامدها و سود آنها ندارد.

وی در ادامه گفت: FATF یکی از راه های شناسایی و ردیابی درامدهای از راه قاچاق، تجارت سیاه و …  است، ولی این معاهده در کشور ما به صورت کامل اجرایی نشده است در صورتی که با این موضوع می توان قاچاق، پول های سیاه، اختلاس و … را شناسایی کرد، ولی کانال های آن بسته است و از این رو دولت فقط از کارمند و کسبه مالیات دریافت می کند که کفاف هزینه های دولت را نمی دهد و دولت مجبور می شود تا با استقراض و چاپ اوراق و … هزینه هایش را بپردازد که این ها باعث افزایش نقدینگی شده و تورم زا هستند.

حسینی هاشمی معتقد است دولت باید به صورت ریشه ای در اقتصاد اصلاحاتی را انجام دهد تا بتواند کشور را با مالیات اداره کند، ولی نیازمند این است که توزیع درآمدها و رقابت های اقتصادی عادلانه باشد و در ان انحصار و رانت نباشد و اگر در کل تمام این زمینه ها فراهم شود، دولت در دریافت مالیات و افزایش درامدش موفق عمل خواهد کرد و مانع فرارهای مالیاتی خواهد شد.