به گزارش “ایران اقتصادی“، دولت سیزدهم و وزارت جهاد کشاورزی از ابتدای شروع به کار خود تجارت محصولات کشاورزی و موادغذایی با کشورهای مختلف دنیا از جمله کشورهای همسایه را در دستور کار خود قرار داد و به همین دلیل، آمارها حاکی از آن است که در نیمه نخست سال‌جاری میزان تجارت این محصولات به حدود 10 میلیارد دلار می‌رسد.
کاهش واردات به دلیل خودکفایی در تولید محصولات کشاورزی
براساس آمار گمرک در نیمه نخست سال‌جاری 10 میلیون و 937 هزار 269 تن و 835 کیلوگرم مواد غذایی و محصول کشاورزی به ارزش 8 میلیارد و 29 میلیون و 809 هزار و 37 دلار به کشور وارد شده، این در حالی است که در نیمه نخست سال گذشته 14 میلیون و 473 هزار و 542 تن و 206 کیلوگرم مواد غذایی و محصول کشاورزی به ارزش 7 میلیارد و 874 میلیون و 721 هزار و 292 دلار وارد کشور شده بود.
این امر نشان‌دهنده آن است که واردات محصولات کشاورزی به لحاظ وزنی با کاهش 25 درصدی و به لحاظ ارزشی با رشدی 2 درصدی روبه‌رو بوده است.
یکی از اصلی‌ترین دلایل کاهش واردات به لحاظ وزنی به حمایت‌های بی‌سابقه دولت سیزدهم و وزارت جهاد کشاورزی از خودکفایی در تولید بسیاری از محصولات کشاورزی خصوصاً گندم از طریق حمایت‌های قیمتی (افزایش نرخ‌های خرید تضمینی) و حمایت‌های غیرقیمتی (کشت قراردادی، کاهش قیمت نهاده‌های تولید و..) برمی‌گردد.
به طوری که دولت سیزدهم به دلیل تعیین غیرمنطقی قیمت خرید تضمینی گندم در سال گذشته توسط دولت دوازدهم مجبور شد در سال گذشته بیش از 7 میلیون تن گندم به کشور وارد کند ولی با تعیین منطقی قیمت گندم با نرخ 11 هزار و 500 تومان و افزایش 130 درصدی آن در نیمه نخست سال جاری تنها 2 میلیون و 765 هزار و 871 تن گندم به ارزش یک میلیارد و 190 میلیون دلار وارد کشور شده است.
با توجه به برنامه دولت سیزدهم و وزارت جهاد کشاورزی برای خودکفایی در تولید کالاهای اساسی از 11 میلیون تن گندم تولیدی در کشور در سال‌جاری 7 میلیون و 500 هزار تن گندم از کشاورزان خریداری شد، این در حالی است که در سال گذشته تنها 4 میلیون و 700 هزار تن گندم از کشاورزان خریداری شده بود.
وضعیت صادرات محصولات کشاورزی
همچنین در این بازه زمانی 3 میلیون و 397 هزار و 719 تن و 833 کیلوگرم مواد غذایی و محصول کشاورزی به ارزش یک میلیارد و 951 میلیون و 74 هزار و 226 دلار صادر شده، این در حالی است که در نیمه نخست سال گذشته 3 میلیون و 957 هزار و 346 تن و 283 کیلوگرم مواد غذایی و محصول کشاورزی به ارزش 2 میلیارد و 340 میلیون و 46 هزار و 982 دلار از کشور صادر شده بود.
این امر نشان‌دهنده آن است که صادرات محصولات کشاورزی به لحاظ وزنی با کاهشی 16 درصدی و به لحاظ ارزشی با کاهشی 14 درصدی روبه‌رو بوده است.
عوارض نیم درصدی؛ بلای جان صادرات
یکی از دلایل اصلی کاهش صادرات در این بازه زمانی به وضع عوارض نیم‌درصدی صادرات محصولات کشاورزی توسط مجلس شورای اسلامی برمی‌گردد.
براساس بخشنامه ۱۴ فروردین ۱۴۰۰ گمرک، به‌منظور جبران صادرات آب مجازی از کشور از طریق صادرات محصولات کشاورزی و غذایی در بودجه ۱۴۰۱، اخذ نیم درصد از ارزش پایه صادراتی این محصولات به‌عنوان عوارض صادرات آب مجازی مصوب شده که توسط گمرک اخذ و به خزانه‌کل کشور واریز می‌شود.
این در حالی است که کارشناسان کشاورزی و بخش خصوصی مرتبط معتقدند عوارض نیم درصدی صادرات محصولات کشاورزی باید بر محصولات آب بری همچون هندوانه و خربزه و صیفی‌جات دیگر گرفته شود و محصولات دیگری که آب بسیار کمی را مصرف می‌کنند از آنها عوارض اخذ نشود.
همین امر طی نیمه نخست سال‌جاری سبب کاهش صادرات و ارزآوری زعفران و پسته شده و قاچاق این محصولات را به شدت افزایش داده، این در حالی است که بخش زیادی از ارزآوری سالانه محصولات کشاورزی از این دو محصول بود.
مهم‌ترین کالاهای صادراتی و وارداتی
طی نیمه نخست سال‌جاری نهاده‌های دامی (شامل ذرت دامی، جو، کنجاله سویا و دانه سویا)، روغن خام و برنج بیشترین میزان واردات محصولات کشاورزی را به خود اختصاص داده‌اند که عمده‌ترین مقاصد وارداتی نیز امارات و ترکیه بوده است.
این در حالی است که انواع سبزی و صیفی و محصولات جالیزی از جمله هندوانه و گوجه فرنگی بیشترین میزان صادرات محصولات کشاورزی را به خود اختصاص داده‌اند که عمده‌ترین مقاصد صادراتی نیز کشورهای عراق، امارات و افغانستان بوده است.
تمام حقوق برای «ایران‌اقتصادی» محفوظ بوده و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است