رکورد یکساله رشد تولید صنعتی شکست

به گزارش “ایران اقتصادی“، با تغییر شرایط اقتصاد کلان و تغییر سیاست‌های دولت، شاهد بهبود وضعیت تولید درکشور هستیم. این در حالی است که تازه‌ترین آمار ارائه شده از سوی پژوهشکده پولی و بانکی در خصوص شاخص تولید صنعتی نشان دهنده تغییر جهت در این بخش است.

بر اساس این گزارش، شاخص تولید صنعتی شرکت‌های بورسی در مرداد ماه امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل 6،7 درصد رشد داشته است. رشد شاخص تولید صنعتی در سه ماهه اخیر روند صعودی به خود گرفته است. در بین صنایع، خودروسازی و ساخت قطعات با رشد بالای 20 درصد بیشترین رشد را داشته است. اگرچه رشد دو صنعت بزرگ کشور یعنی محصولات شیمیایی و فلزات اساسی نیز دراین بازه مثبت بوده است.

طبق داده‌های مرداد ماه شرکت‌های بورسی، رشد شاخص تولید شرکت‌های صادراتی بعد از 22 ماه بیشتر از شاخص تولید سایر شرکت‌ها شده است. همچنین رشد تولید کالاهای نهایی (مصرفی و سرمایه‌ای) در ماه‌های اخیر بیشتر از رشد تولید کالاهای واسطه‌ای شده است. آمار مرداد ماه نشان می‌دهد که بجز صنعت خودروسازی و محصولات دارویی در سایر صنایع رشد تولید بیشتر از فروش بوده که منجر به افزایش موجودی انبار این صنایع شده است.

بیش از 280 شرکت صنعتی پذیرفته شده در بورس و فرابورس که به‌ صورت ماهانه گزارش تولید خود را منتشر می‌کنند، بیشتر از نیمی از تولید کشور را دراختیار دارند. بنابراین با توجه به بررسی آمار این شرکت‌ها می‌توان وضعیت تغییرات تولید صنعتی کشور را رصد کرد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که شاخص استخراج شده این شرکت‌ها هم راستا با شاخص تولید صنعتی کل کشور است. بدین ترتیب این شاخص در زمانی که مقایسه شاخص تولید صنعتی شرکت‌های بورسی و آمار مرکزآمار از تولیدات صنعتی نشان می‌دهد بعد از کاهش قابل توجه تولید صنعتی در نیمه دوم سال 1397 و ابتدای سال 1398، رشد تولید این بخش از فصل چهارم 1398 صنعت روند صعودی به خود گرفته و این روند صعودی تا خرداد 1400 ادامه داشته است.

روند افزایشی رشد شاخص تولید در تابستان سال گذشته متوقف شده و تیر و مرداد به ترتیب به 3،1 درصد و صفر رسید. اما در پاییز دوباره روند رشد شاخص تولید صنعتی نزولی شد و درماه‌های پاییز سال گذشته به بازه منفی یک تا صفر درصد رسید. در دی و بهمن ماه سال گذشته رشد شاخص تولید صنعتی نسبت به سال قبل از آن به ترتیب به منفی 0،1 درصد و منفی 0،7 درصد رسید.

در ادامه روند نزولی ملایم شاخص تولید صنعتی شرکت‌های بورسی، این شاخص در اسفند ماه سال گذشته حدود 1،2 درصد کاهش یافت. بعد از کاهش بیش از 5 درصدی شاخص در فروردین ماه امسال، روند رشد این شاخص در دو ماه اردیبهشت و خرداد صعودی شد به طوری که در اردیبهشت رشد شاخص تولید صنعتی به نزدیک صفر درصد بازگشت و از خرداد ماه روند افزایشی رشد این شاخص شروع شد و در خرداد، تیر و مرداد به ترتیب 2،5، 5،8 و 6،7 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد پیدا کرد.

رشد مثبت بالای 6 درصد درمرداد ماه امسال در یک سال اخیر بی‌سابقه بوده است. شاخص تولید محصولات شیمیایی در مرداد امسال مشابه تیرماه رشد بالای 3 درصد را تجربه کرده است. همچنین رشد صنعت فلزات اساسی در مرداد همچون تیر ماه درمحدوده 8 درصد بوده است. رشد قابل توجه تولید شرکت‌های فولادی از مهم‌ترین عوامل رشد این صنعت بوده است.

وضعیت تولید کالاهای واسطه‌ای

در سال‌های 1397 و 1398 تولید صنعتی با کاهش روبه‌رو شد و بیشترین کاهش تولید در این دوره مربوط به کالاهای نهایی (مصرفی و سرمایه‌ای) بوده و تولید کالاهای واسطه‌ای دراین دوره کاهش به مراتب کمتری را تجربه کرده است.

اما از ابتدای سال 1399 وضعیت تغییر کرد به گونه‌ای که از اردیبهشت سال 1399 تا انتهای سال 1400 رشد تولید کالاهای نهایی اعم از مصرفی و سرمایه‌ای به دلیل محدودیت‌های وارداتی ناشی از تحریم و ثبت سفارش‌ها روی این محصولات و همچنین رشد نرخ ارز که منجر به ارزان‌تر شدن کالاهای داخلی نسبت به وارداتی شد، در بیشتر دوره‌ها بیشتر از رشد کالاهای واسطه‌ای بوده است.

بر اساس این گزارش، رشد تولید کالاهای مصرفی که از نیمه دوم سال 1399 تا انتهای سال 1400 همواره مثبت بوده در دو ماه ابتدایی سال 1401 منفی شده بود. اما در خرداد ماه رشد تولید این نوع محصولات مثبت شده و در تیرماه به رشد 5 درصدی رسید و درمرداد رشد این شاخص به نزدیک 9 درصد افزایش پیدا کرد.

همچنین رشد تولید کالاهای واسطه‌ای در نیمه دوم سال قبل بین منفی 3 تا منفی 1،5 درصد بوده است. شاخص تولید این محصولات در فروردین بعد از 10 ماه به رشد مثبت 4 درصد رسید و در دو ماه اردیبهشت و خرداد نیز رشد تولید این محصولات مثبت و زیر 2،5 درصد باقی ماند. شاخص تولید کالاهای واسطه‌ای در تیرماه و مرداد امسال بین 4،5 و 5 درصد رشد کرد.

از سوی دیگر، رشد تولید کالاهای سرمایه‌ای در ماه‌های اخیر نوسانات قابل توجهی داشته است. در چهار ماهه اخیر یعنی از اردیبهشت تا مرداد، با توجه به مثبت بودن رشد بالای تولید در صنعت ماشین‌آلات و تجهیزات رشد تولید کالاهای سرمایه‌ای نیز مثبت و قابل توجه بوده است.

براساس آمار رشد اسمی سود شرکت‌ها در 9 ماهه 1400 نسبت به مدت مشابه سال قبل 64 درصد بوده است. اما بر اساس گزارش‌های دوازده ماهه سود اسمی 484 شرکت بورسی در سال گذشته حدود 42،8 درصد بیشتر از سال قبل از آن بوده است. در سه ماهه ابتدایی سال‌جاری نیز رشد اسمی شرکت‌ها نسبت به سال قبل به 45،4 درصد رسیده است.