پیمان شانگهای بخشی از دکترین نگاه به شرق است که البته منظورمان جغرافیا نیست، بلکه یک تفکر جوهری است. یکی از کشورهای عضو پیمان شانگهای، چین است که در حال حاضر دومین اقتصاد برتر جهان به شمار می رود و البته پیش بینی می شود که تا سال 2030 این کشور به رتبه یک اقتصاد جهان تبدیل خواهد شد.
چین، اقتصاد مدل در سیاست و اقتصاد خارجی است و بی شک حضور ما در کنار چنین کشور قدرتمندی در قالب یک پیمان می تواند به توسعه اقتصادی، مقابله با تهدیدهای غرب و.. کمک کند.
البته مطمئنا غرب هم در برابر این برتری اقتصادی چین، مشکلاتی همچون جنگ تایوان، جنگ اوکراین و… ایجاد خواهد کرد و ساکت نخواهد نشست و همین موضوع شاید با ورود رسمی به پیمان شانگهای، چالش های مار ا بیشتر کند.
ازسوی دیگر باید گفت تجارت، یکی از راه های تضمین امنیت است و ایران هم به دنبال یک دکترین و تفکر جوهری شرق، تامین امنیت، تامین اقتصاد و همچنین نقیض غرب است. این چند مورد را که کنار هم قرار دهیم می بینیم بهترین راه برای اعلام موجودیتمان در این تفکر، استفاده از دستگاه فکری شانگهای است.
شانگهای ابتدا تنها یک سازمان امنیتی با 5 عضو بود چون مرزها ناامن بود و این ناامنی مرزی ممکن بود به کشورها صدمه بزند، اما در سال 2001 تصمیم گرفتند به پیمان تجاری تبدیل شود. درخواست عضویت ما نیز چندسالی بعد از عضویت ناظر سرانجام به ثمر نشست و به عضو دائم تبدیل شدیم.
ما اکنون در یک پیمان شرقی قرار داریم و البته در این پیمان دچار یکسری الزامات و تعهداتی می شویم؛ بنابراین باید چندجانبه گرایی را انجام دهیم چرا که در قبال همه اعضای این پیمان، الزاماتی داریم.
یکی از فرصت هایی که حضور ما در این پیمان برای ما ایجاد خواهد کرد، این است که وقتی به عنوان عضوی از اعضای دائم این پیمان در تصمیم گیری های مشترک شرکت می کنید، در واقع تمرین و ممارستی برای حضور ایران در پیمان های بزرگتر و جامعه بین المللی خواهد بود.
مضاف بر این که اگر به عنوان یک کشور مقتدر، داعیه قدرت منطقه ای دارید، نمی توانید در پیمان های منطقه ای حضور نداشته باشید؛ یکی از الزامات حضور ایران در پیمان های منطقه ای همین مساله است.
از سوی دیگر باید گفت که عضویت ما در پیمان شانگهای نشان داد که بدون الحاق به FATF هم حضور ما در پیمان های منطقه ای امکانپذیر است.
بسیاری معتقدند FATF مانع پولشویی می شود، مگر این موضوع از ایران شروع شده که حتما باید به آن ملحق شویم؟ این موضوع از امریکا شروع شده و روشن است که تمام گروه های تروریستی مثل القاعده و… با روسای جمهور امریکا ارتباطات فراوان مالی داشته اند. اینکه ما FATF را به عنوان یک مرجع بزرگ کنیم و آن را مثل یک فرشته نجات بدانیم، درست نیست.
معتقدم که ایران هنوز آمادگی پیوستن به FATF را ندارد و معتقدم که باید یک میلاد مالی در داخل کشور ایجاد کنیم و در تمام موسسات مالی، وزارت نفت، وزارت صمت و…شفاف سازی صورت گیرد. معادل ایرانی FATF باید اجرا شود تا ضریب امنیتی شرکت ها و موسسات مالی ما بالا برود.
باید ابتدا یک نظام مالی شفاف در کشور داشته باشید و بعد آن را به خارج از کشور اتصال دهید. الان در حال شفاف سازی شبکه مالی کشور هستیم و این موضوع آغاز شده است. معتقدم که اول باید معادل FATF ایرانی در کشور انجام شود، همانطور که قانون جدید چک تازه در حال تغییر است و می تواند در تجارت بین الملل تاثیرگذار باشد.