بازار کشورهای همسایه به روی کالاهای ایرانی باز شد

به گزارش «ایران اقتصادی»، دولت سیزدهم برقراری دیپلماسی اقتصادی و توسعه تجارت با هم‌مرزان ایران را در اولویت قرار داد و تلاش کرد تا با نگاه جدی به اقتصاد مقاومتی، از مزایای همسایگی بیشترین نتیجه را بگیرد. توسعه روابط تجاری و صادرات غیرنفتی با کشورهای همسایه، از موضوعات مورد تاکید دولت بوده و تلاش داشته تا سهمی مناسب از بازار حدود هزار میلیارد دلاری وارداتی کشورهای همسایه داشته باشد.

در نتیجه همه این تلاش ها حالا سخنگوی گمرک ایران با اعلام تجارت خارجی ۲۰.۶ میلیارد دلاری ایران با همسایگان در ۵ ماهه نخست سال، از رشد ۲۴ درصدی تجارت خارجی کشورمان با ۱۵ کشور همسایه به نسبت مدت مشابه سال قبل خبر می دهد.

طبق این گزارش، تجارت خارجی غیر نفتی کشورمان در پنج ماه نخست امسال، ۵۸ میلیون و ۱۴۰ هزار تن کالا به ارزش ۴۲ میلیارد و ۵۸۹ میلیون دلار بوده که از این میزان ۳۳ میلیون و ۳۳۳ هزار تن کالا به ارزش ۲۰ میلیارد و ۶۳۶ میلیون دلار بین ایران و ۱۵ کشور همسایه تبادل شده که ۵۷ درصد وزن و ۴۸ درصد ارزش تجارت خارجی کشورمان را به خود اختصاص داده است.

اما دلیل این موفقیت چه بوده است؟ بسیاری از کارشناسان، تغییر نگاه دولت سیزدهم و معطل برجام نماندن را یکی از دلایل موفقیت در عرصه تجارت خارجی می دانند. محمد جلیلی یکی از کارشناسان اقتصادی در اینباره معتقد است دولت قبل به طور مشخص برای گشایش اقتصادی بر بحث برجام متمرکز بود. بدیهی است طرف خارجی هم وقتی تصمیم می گرفت وارد تعاملات اقتصادی با ایران شود، بسیار هوشمندانه عمل می کرد.

وی در گفتگو با «ایران اقتصادی» افزود: در بحث تجارت، طرف هایی که می خواهند وارد یک فضای تجاری شوند ملاحظات، بررسی ها و امکان سنجی های خود را به طور کامل انجام می دهند و مطمئنا به حوزه ای از فعالیت وارد می شوند که هم ریسک هایشان قابل پوشش باشد و هم یک همکاری خوب را متصور باشند.

این پژوهشگر اقتصاد مالی و اعتبارسنجی تاکید کرد: برجام بیشتر جنبه سیاسی دارد تا اقتصادی و بالذات، نمی تواند موجب توسعه اقتصادی ایران شود ولی تمرکز بیش از حد دولت قبل بر برجام، عملا دافعه ای برای طرف های خارجی ایجاد کرد و باعث شد آنها هم تمایلی برای همکاری پیدا نکنند، چرا که فعالان اقتصادی به خوبی به واقعیت فضای اقتصادی توجه می کنند.

جلیلی افزود: تداوم همکاری با همسایگان در تداوم موفقیت های اقتصادی کشور تاثیرگذار است و دولت سیزدهم در عمل برای کشورهای مختلف، تجار، بازرگانان و فعالان اقتصادی به ویژه برای کشورهای همسایه اثبات کرد که به معنای واقعی بر مسائل داخلی و پتانسیل های واقعی کشور تمرکز کرده و در کنار آن، برجام را نیز پیگیری می کند.

به اعتقاد این کارشناس اقتصادی، دولت سیزدهم به برجام صرفا به عنوان یک مقوله سیاسی توجه می کند نه این که آن را تنها راه حل گشایش اقتصادی برای کشور بداند. چنین نگاهی، خود به خود به طرف مقابل القا می کند که کشور به صورت متمرکز، هم از جهت سیاستگذاری ها و هم از جهت اجرا بر توسعه تجارت خارجی تاکید دارند؛ بنابراین آنها نیز یک گام به جلو می آیند. این موضوع زمینه ساز افزایش حجم تجارت خارجی می شود.

وی با اشاره به این که تغییر نگاه و رویکرد دولت سیزدهم زمینه ساز رشد تجارت خارجی شده است، یادآور شد: در این دولت به جای تمرکز زیاد بر بحث برجام، بیشتر به پتانسیل های داخلی و تحقق اقتصاد مقاومتی توجه شده است.

جلیلی افزود: اقتصاد مقاومتی به معنای توجه به پتانسیل های داخلی و توانمندی های ذاتی کشور است. وقتی ما توانمندی خود را ببینیم طرف متقابل هم مشارکت می کند.

این اقتصاددان البته 100 درصد افزایش حجم تجارت خارجی را ناشی از تغییر رویکرد دولت سیزدهم نمی داند و می افزاید: به هر حال شرایط اقتصاد جهانی هم تا حدودی به این مقوله کمک کرده است.

وی به دولت پیشنهاد داد: رویکرد دولت در یک سال اخیر کاملا جواب داده؛ بنابراین حتما باید با قدرت و تمرکز بیشتر، آن را تداوم بخشد تا نتایج در سال های آینده نمود بیشتری پیدا کند.

این اقتصاددان با اشاره به این که بیشتر کشورهای همسایه ایران مستقل نیستند و به شدت به قدرت های فرامنطقه ای وابسته هستند، گفت: چنین کشورهایی تحت تاثیر القائات و تکالیفی قرار می گیرند که آنها برایشان تعیین می کنند. بخش عمده ای از این قدرت های فرامنطقه ای، همسایگان را به سمت همکاری با ایران ترغیب نمی کنند. اما وقتی کشورهای همسایه اراده جدی دولت جمهوری اسلامی ایران را برای توسعه همکاری ها می بینند بیشتر به افزایش تجارت با ایران توجه می کنند.

وی یادآور شد: با این کار حتی می توان به آنها کمک کرد تا بتوانند در سیاست خارجی شان، خود را تا حدودی از زیر سلطه قدرت های فرامنطقه ای خارج کنند.