به گزارش “ایران اقتصادی“، روزنامه ایران در گزارشی به بررسی وضعیت ضریب جینی سال ۱۴۰۰ در ۳۱ استان کشور پرداخت و نوشت: بررسی شاخص‌های توزیع درآمد در نخستین سال فعالیت دولت سیزدهم، نشان‌دهنده بهبود قابل توجهی است، به طوری که در سال 1400 در کنار کاهش ضریب جینی، نسبت هزینه دهک‌های کم‌درآمد هم افزایش یافته است. بدین ترتیب برخلاف سال‌های گذشته که همواره دهک‌های پردرآمد سهم بیشتری از درآمد و به تبع آن هزینه‌ها داشتند و مدام بر این سهم افزوده می‌شد، از سال گذشته این روند به نفع کم‌درآمدها تغییر کرده است.
در همین راستا مرکز آمار ایران در گزارشی با بررسی تغییرات شاخص‌های توزیع درآمد طی سال‌های گذشته و بویژه سال 1400، از بهبود این شاخص‌ها در دولت سیزدهم خبر داده است.
طبق اعلام مرکز آمار، در سال ۱۴۰۰ ضریب جینی خانوارهای کل کشور ۰.۳۹۳۸ است که در مقایسه با سال قبل ۰.۰۰۶۸ کاهش نشان می‌دهد.
همچنین ضریب جینی خانوارهای شهری و روستایی به ترتیب ۰.۳۷۵۷ و ۰.۳۵۹۴ است که نسبت به سال قبل به ترتیب ۰.۰۰۷۸ کاهش و ۰.۰۰۰۴ افزایش نشان می‌دهد.
ضریب جینی عددی است بین صفر و یک که برای سنجش نابرابری درآمدی و مطلوبیت توزیع درآمد از آن استفاده می‌شود. این ضریب هرچه به صفر نزدیک‌تر باشد نابرابری درآمدی کمتر و هرچه به یک نزدیک‌تر باشد وضعیت توزیع درآمد در جامعه نامطلوب‌تر است.
سهم هزینه‌ها در هر یک از دهک‌ها، یکی دیگر از شاخص‌های توزیع درآمد است که جابه‌جایی هزینه در دهک‌ها را نشان می‌دهد. در سال 1400 سهم هزینه در دهک خانوارهای کل کشور نسبت به سال قبل تا دهک نهم افزایشی بوده و این سهم فقط در دهک دهم کاهش نشان می‌دهد. سهم 20 درصد کم‌هزینه‌ترین و پرهزینه‌ترین جمعیت به ترتیب ۵,۸۸ و ۴۶.۷۰ درصد است.
نسبت هزینه 10، 20 و 40 درصد پرهزینه‌ترین به 10، 20 و 40 درصد کم‌هزینه‌ترین جمعیت از دیگر شاخص‌های توزیع درآمد است که نشان‌دهنده وضعیت پرهزینه‌ترین دهک‌ها به کم‌هزینه‌ترین دهک‌ها است.
سهم 20 درصد کم‌هزینه‌ترین و پرهزینه‌ترین جمعیت، دو شاخصی است که نشان می‌دهد مجموع دو دهک بالا و مجموع دو دهک پایین، هر کدام چه سهمی از کل درآمد (هزینه) موجود در جامعه را به خود اختصاص داده‌اند.
در سال 1400 سهم 20 درصد کم‌هزینه‌ترین و پرهزینه‌ترین جمعیت در کل کشور به ترتیب 88.5 و 70.46 درصد است که هر دو شاخص نسبت به سال قبل کاهش یافته‌اند. نسبت 10، 20 و 40 درصد پرهزینه‌ترین به 10، 20 و 40 درصد کم‌هزینه‌ترین جمعیت در کل کشور به ترتیب 46.13، 94.7 و 24.4 است که نسبت به سال قبل هر سه شاخص کاهش یافته‌اند.
بر اساس این اطلاعات، سهم هزینه دهک اول در حالی که طی سال 1399 ، 2.25 بوده در سال گذشته به 2.26 رسیده است. در دهک دوم نیز این سهم از 3.59 در سال 1399 به 3.62 افزایش یافته است. سهم هزینه دهک سومی‌ها هم از 4.60 به 4.67 و دهک چهارم از 5.60 به 5.68 افزایش یافته است. درشرایطی که تا دهک نهم سهم تمام دهک‌ها نسبت به سال 1399 افزایش یافته است، سهم دهک دهم به عنوان پردرآمدترین دهک جامعه از 31.40 در سال 1399 به 30.41 در سال گذشته کاهش یافته که نشان‌دهنده تغییر شرایط به نفع کم‌درآمدهاست.
در سال 1400 مشابه کل کشور، سهم هزینه در دهک خانوارهای مناطق شهری نسبت به سال قبل تا دهک نهم افزایشی بوده، و در دهک دهم کاهش نشان می‌دهد. سهم 20 درصد کم‌هزینه‌ترین و پرهزینه‌ترین جمعیت به ترتیب ٦، ٤٦ و ٤٥.٣٤ درصد است.
همچنین در سال 1400 در مناطق شهری سهم 20 درصد کم‌هزینه‌ترین و پرهزینه‌ترین جمعیت به ترتیب 46.6 و 34.45 درصد است که سهم 20 درصد پایینی افزایش و سهم 20 درصد بالایی کاهش یافته است. نسبت 10، 20 و 40 درصد پرهزینه‌ترین به 10، 20 و 40 درصد کم‌هزینه‌ترین جمعیت در مناطق شهری به ترتیب 54.11، 02.7 و 91.3 است که نسبت به سال قبل هر سه شاخص افزایش یافته‌اند.
مناطق روستایی، متفاوت
در سال 1400 سهم هزینه در دهک خانوارهای مناطق روستایی نسبت به سال قبل در دهک‌ها متغیر بوده است. سهم 20 درصد کم‌هزینه‌ترین و پرهزینه‌ترین جمعیت به ترتیب ٦، ٧٤ و ٤٣.٩٦ درصد است.
طی سال 1400 در مناطق روستایی سهم 20 درصد کم‌هزینه‌ترین و پرهزینه‌ترین جمعیت به ترتیب 6.74 و 43.96 درصد است که سهم 20 درصد کم‌هزینه‌ترین جمعیت نسبت به سال قبل هر دو کاهش یافته است. نسبت 10، 20 و 40 درصد پرهزینه‌ترین به 10، 20 و 40 درصد کم‌هزینه‌ترین جمعیت در مناطق روستایی به ترتیب ۱۰.۷۶، ٦.٥٢ و ٣.٦٤ است.
رکوردداران ضریب جینی در استان‌ها
مرکز آمار ایران در بخش دیگری از گزارش خود، ضریب جینی به تفکیک استان‌ها را نیز منتشر کرده است. بر اساس این اطلاعات، در مناطق شهری؛ بالاترین ضریب جینی برای استان سیستان و بلوچستان با 0.4929 مشاهده می‌شود که نسبت به سال قبل 0.0359 واحد افزایش یافته است. این استان در تمام سال‌های مورد بررسی بالاترین نابرابری را بین مناطق شهری 31 استان داشته است.
پس از سیستان و بلوچستان، استان گلستان با 0.4018 بیشترین ضریب جینی را داشته که نسبت به سال قبل خود 0.0323 واحد افزایش یافته است. پس از این استان‌ها، آذربایجان شرقی با ضریب جینی 0.3752 در جایگاه سوم بیشترین ضریب قرار دارد. استان آذربایجان غربی و تهران نیز به ترتیب با 0.3646 و 0.3618 رتبه‌های چهارم و پنجم را در اختیار دارند.
همچنین کمترین ضریب جینی مربوط به استان‌های کرمان با 0.2729 و یزد با 0.2769 است که نسبت به سال قبل به ترتیب 0.0321 و 0.0531 واحد کاهش یافته‌اند. علاوه بر این دو استان؛ قزوین، لرستان و اصفهان به ترتیب با 0.2833، 0.2899 و 0.2907 واحد در جایگاه‌های بعدی کمترین ضریب جینی مناطق شهری استان‌های کشور قرار داشته‌اند.
علاوه بر این، در سال 1400 در مناطق روستایی نیز بالاترین ضریب جینی در استان‌های خراسان جنوبی با 0.3633 و گلستان با 0.3588 بوده که نسبت به سال قبل به ترتیب 0.0670 و 0.0064 واحد افزایش یافته است.
از سوی دیگر، استان قم با 0.3510 سومین استان در مناطق روستایی است که بالاترین ضریب جینی را داشته، پس از آن همدان با 0.3487 و آذربایجان شرقی با 0.3402 رتبه‌های بعدی را دارند.
همچنین کمترین ضریب جینی مربوط به استان‌های بوشهر با 0.2593 و کرمان با 0.2626 واحد است که نسبت به سال قبل به ترتیب 0.0380 و 0.0253 واحد کاهش یافته‌اند. همچنین خوزستان، کرمانشاه و ایلام به ترتیب با 0.2765، 0.2793 و 0.2851 واحد جایگاه‌های بعدی را به خود اختصاص داده‌اند.
گفتنی است، با توجه به این جغرافیا، دولت سیزدهم، توسعه متوازن را در دستور کار خود قرار داده است که سفر استانی به تمام استان‌های کشور در کمتر از یک‌سال، بسترهای لازم برای عادلانه شدن توزیع درآمد را فراهم می‌کند.
تمام حقوق برای «ایران‌اقتصادی» محفوظ بوده و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است