به گزارش “ایران اقتصادی”، افزایش ضریب اشتغال در کشور تنها با ارائه تسهیلات اشتغالزا ممکن نخواهد بود، مگر آنکه سطح مهارت منابع انسانی را در سطوح مختلف تولید و خدمات افزایش داد. از اینرو است که دولت سیزدهم نهضت مهارتآموزی را با محوریت طرح استاد-شاگردی نوین که 80 درصد اشتغال مهارتآموزان را تضمین میکند، در اولویت خود قرار داده است.
در جوامع در حال توسعه و توسعهیافته یکی از مهمترین عناصر در ارتقای بهرهوری و کیفیت تولید سرمایههای انسانی است، به همین منظور بالا بردن سطح مهارت منابع انسانی و کارگران در سطوح مختلف نقش مؤثری در ایجاد ارزش افزوده و افزایش کیفیت محصولات دارد.
تازهترین گزارش مجمع جهانی اقتصاد در حوزه مشاغل آینده با رویکرد مشاغل نوظهور و نگاه مهارتی، از ایجاد یک میلیارد فرصت شغلی در سراسر جهان در ۱۰ سال آینده خبر میدهد.
به واسطه این تغییرات عمده فضای اشتغال و تولید در آینده نزدیک و آغاز این روند تحولی، همچنین تأثیرات ارتقای استانداردهای مهارتی برای پیشگیری از بیکاری به دلیل نبود نیروی کار ماهر و استمرار اشتغال در قالب شغلهای آینده، باید افزایش عمر مهارت، موردنظر سیاستگذاران، کارفرمایان و شاغلان باشد.
در راستای اجرای اثربخش این طرح، دولت سیزدهم در نظر دارد ضریب اشتغالزایی را بالا برده و کارآموز در کنار مهارتآموزی، مهارتهای نرم مانند برخورد با مشتری، حسابرسی، کنترل درآمد و هزینه، تأمین مواد اولیه و نحوه فروش را یاد گرفته که بدونشک این آموزشها پس از اشتغال کمک شایانی به مهارتآموز در پایداری شغل میکند.
یکی از طرحهایی که در اولویت دولت سیزدهم و در رأس برنامههای سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور قرار گرفته است، طرح مهارتآموزی در محیط کار یا همان طرح استاد-شاگردی نوین است.
این طرح قابلیت بالقوهای برای افزایش ضریب اشتغال و رشد بهرهوری و ارتقای نیروی انسانی دارد؛ مسألهای که در سالهای گذشته به محاق رفته بود.
وجود سه میلیون واحد صنفی در بخشهای مختلف صنعتی، خدماتی و کشاورزی به خودی خود میتواند ضریب اشتغالزایی را در کشور افزایش دهد. به همین خاطر رئیس سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور طرح استاد-شاگردی نوین را در امتداد نهضت ملی مهارتآموزی قلمداد کرده است.
مزایای طرح استاد-شاگردی برای کارفرماها
غلامحسین حسینینیا درباره اینکه چرا در سالهای گذشته واحدهای صنفی از آن استقبال نکردهاند، گفته است: در سالهای گذشته طرح استاد-شاگردی اجرایی شد، اما به دلیل مشکلاتی از قبیل اجبار کارفرما برای پرداخت حق بیمه، حقوق و جریمه، در عدم پرداخت موارد فوق، عرصه برای فعالیت کارفرمایان سخت شده و استقبالی صورت نمیگرفت.
حسینینیا در مورد طرح جدید وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای عملکرد موفقیتآمیز این طرح گفته است: با بازنگری در طرحهای قبلی و آسیبشناسیهای صورت گرفته و بررسی مدل آموزش دوگانه آلمان، در این طرح دغدغه کارفرمایان صنفی رفع شده است و اطمینان داریم با موفقیت همراه خواهد بود و برای کارآموز و کارفرما ایجاد انگیزه خواهد کرد.
معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره نحوه شرکت کارجویان در این طرح گفته است: در اجرای طرح (استاد-شاگردی نوین) فرد متقاضی فقط بهعنوان «کارآموز» از سوی سازمان به کارفرما برای مدت مشخص، از دو تا ۱۸ ماه بسته به نوع مهارت، معرفی میشود و قرارداد سهجانبه بین کارآموز، کارفرما و سازمان آموزش فنی وحرفهای کشور بهعنوان ناظر منعقد خواهد شد.
بدینترتیب کارفرماها براساس زمان ارائه شده برای مهارتآموزی، از معافیت بیمهای برخوردار میشوند. آنها حتی میتوانند از یارانه دستمزد نیز برخوردار شوند.
یارانه دستمزد وجهی است که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به صورت ماهانه بابت بخشی از دستمزد نیروی کار شغلاولی به کارفرما میپردازد و کارفرمایانی که از فارغالتحصیلان دانشگاهی در واحدهای خود استفاده کنند از ۳۰ درصد حداقل دستمزد مصوب شورایعالی کار بهعنوان یارانه بهرهمند میشوند.
آموزش مدل دوگانه
اما مزایای این طرح مختص کارفرماها نیست، بلکه مهارتآموزان نیز از مزایای آن برخوردار میشوند. از آنجا که بیش از 40 درصد دانشآموختگان دانشگاهی فاقد مهارت هستند، بخشی از این طرح بر اساس مدل دوگانه آموزش در کشور آلمان، الهام گرفته شده است که نه تنها آموزش دانشگاهی کسب میکنند، بلکه تجربیات عملی و در بعضی موارد آموزش فنی و حرفهای دریافت خواهند کرد.
آموزش دوگانه برای این افراد، با دو مدرک همراه خواهد بود. بنابراین بر خلاف کسانی که در یک دوره آموزشی معمولی فارغالتحصیل شدهاند، در دو حوزه دارای صلاحیت میشوند.
این مدرک و مدل آموزشی دوگانه، فرصتهای شغلی بینظیری را در اختیار فارغالتحصیلان برنامه دوگانه قرار میدهد. این افراد نه تنها یک شبکه ارتباطی بسیار خوب با یک شرکت و دانشگاه دارند، بلکه در حیطه تحصیلی و کاری خود، متخصص و حرفهای در نظر گرفته میشوند.
شرکتها پس از اینکه هزینه آموزش یک دانشجو را پرداخت کنند، غالباً تمایل برای استخدام دائم آنها دارند، ولی حتی اگر این افراد توسط شرکتهای محل کارآموزی خود نیز استخدام نشوند، بازهم میتوانند رزومه برجسته و درخشانی به کارفرماهای بعدی ارائه دهند.
در سطح شخصیتر، دانشجویان آموزش دوگانه میتوانند یک تجربه آموزشی متنوع و چندوجهی داشته باشند. ترکیب جنبههای تئوری و عملی به آنها اجازه میدهد از حالت صرفاً نظری دانشگاه فاصله بگیرند و از دانش کسبشده در دانشگاه در موقعیتهای عملی استفاده کنند.
یکی دیگر از مزایای دورههای آموزش دوگانه این است که دانشجویان آموزش دوگانه در حین تحصیل دستمزد دریافت میکنند، بنابراین نگرانی خاصی در مورد مسائل مالی نخواهند داشت. آن دسته از دانشجویان بینالمللی که برای تحصیل در آلمان احتیاج به ویزا دارند، میتوانند از این حقوق برای سپرده حساب بانکی استفاده کنند.
اشتغالزایی 80 درصدی کارآموزان
بر پایه اظهارات رئیس سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور، پیشبینی میشود از مجموع سه میلیون واحد صنفی در کشور، بیش از یکونیم میلیون واحد به طرح استاد-شاگردی نوین بپیوندند که اگر این امر صورت بگیرد، یک میلیونوپانصد هزار کارآموز، مهارت فنی یاد گرفته و از این تعداد بر اساس همان برآورد جذب 80 درصدی، یک میلیونوصدوبیست هزار نفر به جمع شاغلان اضافه میشوند.
در سال جاری براساس طرح استاد-شاگردی نوین، از مجموع 93 هزار و 725 مهارتآموز، 74 هزار و 980 نفر از آنها به جمعیت شاغل اضافه شدهاند. از 3 میلیون واحد صنفی 34 هزار و 559 واحد از این طرح استقبال کردهاند.