به گزارش “ایران اقتصادی”، در فصل پاییز دادهها از حال خوش بازار کار گزارش میدهند؛ محض نمونه، در پاییز امسال نسبت به سال گذشته نرخ بیکاری جوانان 18 تا 35 ساله بیش از 12 درصد و جوانان 15 تا 24 ساله نیز حدود 15 درصد کاهش یافته و نرخ بیکاری جوانان روستایی و شهری به پایینترین رقم خود از تابستان سال 1400 رسیده است.
گزارش مرکز آمار ایران از شاخصهای بازار کار در انتهای فصل پاییز نشان میدهد که در ۹ ماهه امسال نسبت به سال ۱۴۰۰، ۶۲۲ هزار و ۹۶۰ نفر به جمع شاغلان کشور اضافه شده است. بر پایه این گزارش در سال ۱۴۰۰، ۲۳ میلیون و ۴۴۷ هزار و ۴۵۲ شاغل وجود داشته که در انتهای پاییز امسال تعداد آنها به ۲۴ میلیون و ۷۰ هزار و ۴۱۲ نفر رسیده است.
بررسیها از دادههای آماری مرکز آمار نشان میدهد که در فصل پاییز نسبت به سال گذشته نرخ بیکاری جوانان 15 تا 35 ساله بیش از 12 درصد کاهش یافته و تعداد بیکاران این گروه سنی در پاییز امسال با کاهش بیش از 211 هزار نفری، به یک میلیون و 458 هزار نفر رسیده است.
در پاییز امسال نیز نرخ بیکاری جوانان 15 تا 24 ساله با کاهش حدود 15 درصدی مواجه شده که تعداد آنها را به 473 هزارو 317 نفر رسانده است.
*نرخ بیکاری جوانان
در پاییز امسال نسبت به مدت مشابه، نرخ بیکاری جوانان 18 تا 35 ساله مناطق شهری با کاهش 1.4 درصدی از 17.2 درصد به 15.8 درصد رسید.
نرخ بیکاری جوانان 18 تا 35 ساله مناطق روستایی نیز در این بازه زمانی با کاهش یک درصدی به رقم 11.5 درصد رسید.
بررسیهای صورت گرفته نشان میدهد که در پاییز امسال نسبت به 9 فصل گذشته، نرخ بیکاری جوانان شهری و روستایی 18 تا 35 ساله به پایینترین رقم خود رسیده است.
نرخ بیکاری جوانان روستایی و شهری در تابستان سال گذشته 19.2 درصد و 13 درصد بوده که این نرخ در پاییز سال گذشته 17.2 و 12.5 و در زمستان سال گذشته 17.2 و 14.2 و در بهار امسال نیز 17.9 و 12.4 درصد بوده است.
در پاییز امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته، نرخ بیکاری جوانان 15 تا 24 ساله مناطق شهری با کاهش بیسابقه 5.7 درصد به 20.3 درصد رسیده و در مناطق روستایی نیز با 1.6 درصد کاهش به 16 درصد رسیده است.
*نرخ بیکاری جوانان 15 تا 24 ساله مناطق شهری و روستایی
بر اساس بررسیهای صورت گرفته در انتهای سه ماهه سوم امسال نسبت به سال 1400، نرخ بیکاری جوانان 15 تا 24 ساله در مناطق شهری بیش از 16 درصد افت نشان میدهد بهطوریکه تعداد بیکاران این گروه سنی در این حوزه به 365 هزار و 882 نفر رسیده است.
تعداد جوانان 15 تا 24 ساله بیکار مناطق روستایی نیز در این بازه زمانی با کاهش 10 درصدی به 107 هزار و 436 نفر رسیده است.
بنا بر این گزارش، نرخ بیکاری جوانان 15 تا 24 ساله مناطق روستایی و شهری در 9 ماهه امسال نسبت به سال گذشته روندی کاهشی نشان میدهد. این روند در کل جمعیت جوان بیکار 15 تا 24 ساله نیز مشاهده میشود. کاهش 15 درصدی نرخ بیکاری در این بازه زمانی شاهد این ادعاست.
*نرخ بیکاری جوانان 18 تا 35 ساله مناطق شهری و روستایی
با بررسیهای صورت گرفته در فصل پاییز، نرخ بیکاری جوانان 18 تا 35 ساله مناطق شهری در مقایسه با فصل گذشته و همچنین سال 1400 روند رو به کاهشی نشان میدهد.
کاهش بیش از 13 درصدی نرخ بیکاری این گروه سنی در مناطق شهری در انتهای 9 ماهه امسال در مقایسه با سال گذشته نشان میدهد که تعداد آنها با افت حدود 166 هزار نفری به یک میلیون و 202 هزار نفر کاهش پیدا کردهاند.
در انتهای پاییز امسال نسبت به تابستان سالجاری، نرخ بیکاری جوانان 18 تا 35 ساله نیز با کاهش بیش از 10 درصدی مواجه شده است. در این مدت بیش از 137 هزار نفر از جمع بیکاران جوان 18 تا 35 ساله مناطق شهری خارج شدهاند.
در فصل پاییز به نسبت سال گذشته نرخ بیکاری جوانان 18 تا 35 ساله مناطق روستایی نیز با کاهش 15 درصدی به 255 هزار نفر رسیده است. این نرخ نسبت به سه ماهه دوم امسال نیز با کاهش بیش از 47 هزار نفری روبهرو بوده است.
*روند نزولی نرخ اشتغال ناقص طی چهار فصل گذشته
دادههای آماری این موضوع را نیز حکایت میکنند که نرخ اشتغال ناقص طی چهار فصل گذشته روند نزولی داشته است.
در پاییز امسال، سهم مردان از ریزش اشتغال ناقص، ۱,۴ درصد بوده و تعداد آنها در پاییز سال گذشته از ۲ میلیون و ۳۴۳ هزار و ۴۳۵ نفر به ۲ میلیون و ۹۸ هزار و ۱۲۵ نفر در پاییز امسال کاهش یافته است.
به عبارتی ۲۴۵ هزار و ۳۱۰ نفر در این مدت از شاغلان ناقص مرد کم شده است. در فصل سوم امسال تعداد زنان دارای اشتغال ناقص به ۱۷۶ هزار و ۷۱۲ نفر افزایش یافتهاند، به عبارتی نرخ اشتغال ناقص زنان نیز در همین فصل ۴,۷ درصد برآورد شده که ۰,۱ درصد با رشد مواجه شده است. بر این اساس ۱۴ هزار و ۷۲۱ نفر به جمعیت زنانی که در پاییز امسال اشتغال ناقص داشتهاند اضافه شده است.
*کاهش اشتغال ناقص در مناطق شهری
تعداد شاغلان ناقص در مناطق شهری در پاییز امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته بهطور چشمگیری با کاهش مواجه شده است. در این مدت ۱۷۶ هزار و ۵۹۲ نفر از تعداد شاغلان اشتغال ناقص کاسته شده است.
در پاییز سال گذشته تعداد شاغلان ناقص در مناطق شهری یک میلیون و ۶۷۹ هزار و ۹۶۳ نفر بوده که در نیمه سوم امسال به یک میلیون و ۵۰۳ هزار و ۳۷۱ نفر کاهش یافته است. در پاییز سال ۱۴۰۱، سهم اشتغال ناقص در مناطق شهری با کاهش ۱,۲ درصدی به ۸,۳ درصد رسیده است.
*کاهش شاغلان ناقص در مناطق روستایی
تعداد شاغلان ناقص در مناطق روستایی در پاییز امسال نسبت به مدت مشابه در سال گذشته نیز مثل مناطق شهری بهطور چشمگیری با کاهش مواجه شده است. در این مدت ۵۳ هزار و ۹۹۷ نفر از شاغلان اشتغال ناقص کاسته شده است.
در پاییز سال گذشته تعداد شاغلان ناقص در مناطق روستایی ۸۲۵ هزار و ۴۶۳ نفر بوده که در فصل سوم امسال به ۷۷۱ هزار و ۴۶۶ نفر کاهش یافته است. در پاییز سال ۱۴۰۱، سهم اشتغال ناقص در مناطق شهری با کاهش یک درصدی به نرخ ۱۳,۲ درصد رسیده است.
*مسئله فرادستگاهی اشتغال
با توجه به مسأله اشتغالزایی بهعنوان یک موضوع فرادستگاهی، برنامهریزی ایجاد فرصتهای شغلی نیازمند بستر هماهنگی است. تدوین زیستبوم ملی اشتغال توسط وزارت کار این مهم را محقق کرده است.
این مدل مدیریتی برنامههای خلق اشتغال، بستر سیاستگذاری و راهبری کلان هدایت و مدیریت اشتغالزایی محسوب میشود. این بستر در قالب روشهای ایجاد اشتغال و هماهنگی، تعامل دستگاههای متولی و دارای نقش در حوزه اشتغالزایی را عهدهدار است و خروجی آماری اشتغال را در واقع میتوان محصول هماهنگی زیستبوم ملی اشتغال دانست.
ایجاد شغل برای کارجویان و ارتقای وضعیت شغلی افراد بدون کار شایسته در واقع توسط این زیستبوم محقق میشود. وزارت کار این زیست بوم را چشمانداز اشتغال متناسب با جغرافیا، استعدادها و ظرفیتهای مناطق قرار داده است. این وزارتخانه سپس در راستای شفافسازی اقدامات مربوط به ایجاد فرصتهای شغلی، سامانه ملی رصد اشتغال را راهاندازی کرد.
گام اصلی برای اجرای زیستبوم ملی اشتغال، هماهنگکردن نهادها بود که در این راستا ۷۱ دستگاه و نهاد حاکمیتی و مردمی همکاری داشتهاند. با توجه به اقدامات گسترده زیستبوم ملی اشتغال در راستای ایجاد هماهنگی بیندستگاهی و راهبری کلان حوزه ایجاد شغل، نقش این مدل اجرایی در تحقق وعده اشتغال میلیونی دولت دیده میشود.
بر این اساس است که کارشناسان تدوین اطلس ملی اشتغال را در رصد و پایش ارتباط آموزش عالی با بازار کار مؤثر خوانده و تأکید دارند که اطلس ملی الگوهای اشتغال ضمن مشخص کردن میزان اشتغال ایجاد شده توسط دستگاهها در هر نقطه از کشور و الگوهای پیاده شده برای تحقق این هدف، بستر اجرای زیستبوم ملی اشتغال را فراهم و نقاط قوت و ضعف در برنامهریزیهای اشتغال را نمایان خواهد کرد.
با توجه به عقبافتادگی ایجاد اشتغال در دهههای گذشته و برهم خوردن تعادل عرضه و تقاضای نیروی کار، رشد بیکاری و افزایش رقابت در کسب فرصتهای شغلی محصول این شرایط است.
نیاز گسترده کارجویان و بازار اشتغال به فرصتهای شغلی جدید، الزام تدوین و اجرای سیاستهای اشتغالزایی را با بهرهمندی از توان دولت، بخش خصوصی و تعاونی به وجود آورده است.